ORP - Wat kan je doen om de ORP van je water te verhogen

[Theokoi1962]

De ideale ORP waarde – hoe te bereiken en wat heeft invloed
Hoe zijn wij als hobbyisten in staat om onze ORP in onze vijvers te verhogen?
Een aantal tips/adviezen: (Nogmaals niet zelf bedacht (zo slim ben ik niet), maar vertaald vanuit het Engels uit Amerikaanse en Engelse publicaties.
Ik ben zelfs zo eerlijk om het klei verhaal mee te vertalen, terwijl ik daar zelf niet kapot van ben.
Daarmee bedoel ik niet dat ik daarmee alleen maar de boodschapper ben, want ik geloof hier echt in. Dit bepaalt voor een groot deel mijn manier van vijveren. Vorig seizoen nog een knoert van een eiwitafschuimer neergezet (is in Nederland niet eens te koop) en dit jaar ga ik experimenteren met actief kool.:

-   Flow rate – Vuistregel is in feite dat hoe sneller de flow rates, des te hoger (dus beter) de ORP uitslagen zullen zijn. 1 keer per uur zou ideaal zijn, maar anderhalf keer per uur moet minimaal gehaald worden. Als het sneller kan dan één maal per uur... is nog beter voor ORP
-   Beluchting, beluchting, beluchting.
watervallen, trickles, oppervlakte beweging – alles wat zuurstof genereert. Hoe meer hoe beter.
-   Hoe beter de mechanische voorfiltratie des te beter. Je wil gewoon geen vuil in je vijverwater en al helemaal niet in je biologische filter. ORP is een constante strijd om zuurstof. Vervuiling in je biologische filter en in je vijverwater zal resulteren in oxidatie van deze opgeloste organische koolstoffen (mits voldoende zuurstof aanwezig). De stikstofkringloop vergt ook oxidatie. Vuil dat simpelweg door voorfiltratie kan worden afgevangen voorkomt kostbaar en onnodig zuurstofgebruik.
-   Een lagere watertemperatuur geeft vaak hogere ORP waarden, simpelweg doordat kouder water meer zuurstof bevat. Andersom geldt natuurlijk het tegenovergestelde.
-   Visbezetting – minder koi geeft een hogere ORP – en ook hier andersom het tegenovergestelde. Overbezetting is dus slecht voor ORP.
-   Minder voer geeft ook een hogere ORP waarde – er is immers minder vervuiling
-   Het gebruik van een eiwitafschuimer heeft grote invloed op een verhoogde ORP waarde; eiwitten zijn immers afvalstoffen, die uit het water worden verwijderd. Daarbij zorgt een eiwitafschuimer voor verlaagde nitraat, waardoor weer minder voedingsstoffen voor algen ontstaan.
-   Het gebruik van actief kool in het filter. Actief kool gaat een verbinding aan met opgeloste koolstoffen. Let wel op dat de actief kool verzadigd raakt en tijdig wordt vervangen.
-   Het gebruik van klei. Klei gaat net als actief kool een verbinding aan met DOC en werkt daardoor ook ORP verhogend.
-   Als je dan toch graag planten in een plantenbassin wilt plaatsen (plantenfilter vind ik in 9 van de 10 gevallen een misleidende term – mooi onderwerp voor een apart topic trouwens), hou het dan in ieder geval brandschoon. Dan heb je er nog iets aan tenminste. Vervuilde plantenfilters dragen bij aan reductie en helpen zeker niet om de ORP te verhogen.

Als je bovenstaande goed hebt laten doordringen, voel je al snel dat het; zoals gebruikelijk in onze hobby; niet simpel is, want immers:
-   De meesten van ons hebben een stevige vijverbezetting
-   In de zomer voeren we veel
-   In de zomer is de aanwezige zuurstof lager; alleen al vanwege de hogere temperatuur
-   En we hebben nu eenmaal het filtersysteem dat we hebben.
Toch is het wellicht mogelijk om met beperkte aanpassingen nu toch resultaten te behalen


Nabranders; food for thought:
-   Op basis van de ORP gedachte snap je nu ook waarom behandelen in een behandelbak voordelen heeft. Het water is vaak veel schoner, vanwege de constante, of in ieder geval veelvuldige verversing (vaak). Vaak wordt er ook stevig belucht, waardoor veel zuurstof aanwezig is. Veel behandelbakken hebben geen filter (Q-bak is geen behandelbak), waardoor geen strijd hoeft te worden geleverd om de aanwezige zuurstof. Daarbij kan het voorkomen dat de vijver serieus vervuilt is, waardoor bijvoorbeeld een KP behandeling onvoorspelbaar en daardoor gevaarlijk wordt.
-   Één van de vaak gehoorde koimantra's – 'ik hou niet van chemische stoffen bij de behandeling – de koi moet het zelf opknappen'. Op zich een nobel streven, mits de ORP hoog genoeg is om de vis daarin te ondersteunen, wat meestal niet het geval is; immers de koi is niet voor niets 'ziek' geworden.

[Bram 3.0]

Mooi artikel Theo,maar ben razendbenieuwd naar,hoe meet jij?met wat meet jij?waar meet jij?
Gr Bram 3.0

[Theokoi1962]

Ik meet met een handheld meter die ik maandelijks kalibreer (zie afbeeldingen in vorige postingsl). Mijn vijver meet ik nu 2-wekelijks iedere zaterdagmorgen rond 09.00u. Over een paar weken doe ik dat wekelijks (ik meet dan alle waterwaarden). Bij mijn groeibak meet ik wekelijks en soms vaker, afhankelijk van de omstandigheden. Ik meet ALTIJD bij een KP behandeling, om de doodeenvoudige reden dat de effectiviteit van een KP behandeling uitsluitend vastgesteld kan worden aan de hand van voldoende ORP verhoging (daarbij ben ik in de vijver terughoudend - ongeveer 400) en in de groeibak wat progressiever (430-450). Daarmee voorkom je ook de vraag 'hoeveel gram per kuub gooi ik erin?'. Meestal pak ik 2.5 gram per kuub en na meting bepaal in dan of en hoeveel ik moet bijdoseren om op de juiste ORP te komen.

[Bas42]

Idd een mooi artikel met handige praktische tips Theo  . Interessant om te zien dat jij en KP-behandeling dus volledig stuurt op basis van de ORP-waarde. Waar ik dan benieuwd naar ben is binnen welke ORP-warden de KP-behandeling nog effectief is en of het omslagpunt daadwerkelijk bij de bruinkleuring ligt (dat wordt vaak gehanteerd als punt om bij te doseren ....). Maar de KP is nog niet uitgewerkt dan .... Heb je hier meer onderbouwing van met cijfers?

[Theokoi1962]

Sinds ik ORP heb toegevoegd aan het arsenaal van parameters om de kwaliteit van mijn water te bepalen en snap hoe het werkt en wat het doet ben ik gaan beseffen dat KP behandelingen zonder ORP meting een beetje op kansspel lijken. De effectiviteit van KP is niet in beton gegoten, dus je kan niet zomaar zeggen dat het bijvoorbeeld onder de 350 weinig meer doet. Echter; de Amerikaanse onderzoeken spreken altijd van behandelingen rond de 400/450 ORP. We weten in ieder geval dat je met 450 nog geen schade aan de vissen toebrengt (kieuwen). Mijn gevoel zegt me echter, dat daar waar gebruikelijk 6 uur wordt aangehouden, bij mij een uurtje of 4 voldoende is (mits ik de waarde tussen 420 en 450 kan houden). Die 6 uur zullen vaak het resultaat zijn van een lagere waarde. En inderdaad...je voelde hem al aankomen. de verkleuring naar bruin is inderdaad wel verminderde activiteit qua ORP, maar pas op, die kan nog gemakkelijk boven de 350 liggen. Daarom is zomaar bijdoseren op z'n zachts gezegd niet echt handig. Net zo min als 'voorzichtig' doseren. Stel je doseert voorzichtig, dan krijgt je water wel degelijk een paarse verkleuring, maar kan de ORP blijven steken op bijvoorbeeld 275. Op dat moment gebeurt er dus om precies te zijn...niets. Tenminste niet wat je wil.

[Bas42]

Dat is interessant. Waar normaliter de bruine verkleuring wordt gezien als afname van de KP-activiteit zit er dus qua oxiderend vermogen nog wel een behoorlijke bandbreedte .... Nog een reden om een ORP meter aan te schaffen. Zo ken je heel effectief behandelen met KP waarbij het risico aanzienlijk wordt verkleind op onder- of overdosering. De concentraties die worden opgegeven voor KP worden door jou dus wel herkend ....

[Croesmaster]

Heeft de hoeveelheid kaldnes of ander filtermedium ook een positieve invloed op de ORP waarde Theo of refereer je hieraan met beluchting beluchting beluchting?
Des te meer beluchting /  zuurstof des te meer de goede bacteriën hun werk kunnen doen!

[Theokoi1962]

Nee, de hoeveelheid filtermedium heeft geen invloed op de ORP. Het is wel zo dat zuurstof in je medium wordt verbruikt tijdens de nitrificatie. Indirect is er dus wel een verband, doordat de hoeveelheid zuurstof wel één van de parameters is die invloed hebben op het oxiderend vermogen van je vijver. Ik ben in geen enkele publicatie tegengekomen dat het vermeerderen van filtermedium leidt tot een hogere ORP waarde.

[Croesmaster]

Theo, ik ga me dit jaar ook proberen toe te leggen op het vijveren met een zo hoog mogelijke ORP waarde. Jij bent al 1 of 2 jaar verder dus zal je regelmatig lastig vallen.
Het in control zijn bij een KP behandeling vind ik wel een groot plus punt. Zodra we weer vrij mogen reizen en bij elkaar komen wil ik graag een keer samen met jou een KP behandeling doen. 

[Budeltje]

Theo, ben jij er nu ook al zo ver in dat je KP echt gebruikt om je ORP hoog te houden?

Ik ben de naam kwijt, maar er was ook een Amerikaanse wetenschapper of iets dergelijks die zeer frequent KP gebruikte en beweerde dat dit zijn koi ten goede kwam. Door het frequente gebruik zullen de dosissen ook wel meegevallen zijn natuurlijk.

Wellicht ben jij er van op de hoogte ivm de buitenlandse studies die je leest.

[Theokoi1962]

Wat jij beschrijft klopt inderdaad. Er zijn inderdaad legio Amerikanen die dit doen. Er zijn er echter ook genoeg die dit tegenspreken; dat gebiedt de eerlijkheid wel te zeggen. Wat ik inmiddels wel vind is dat we in Nederland erg krampachtig met KP omgaan. Deze houding komt m.i. vooral voort aan gebrek aan kennis en blijven voortborduren op 'wat een ander ooit gezegd heeft'.
Als je in Nederland aan een gemiddelde koi hobbyist vraagt wat hij weet over KP, dan zal je niet verder komen dan.
1. Behandelmiddel tegen Trichodina, Chilodinella en soms ook Costia (sommigen gooien liever gif in de vijver Formaldehyde/Formaline/Formol).
2. Hartstikke gevaarlijk spul - vissen zijn doodgegaan/ begonnen te springen, enz. enz.
Het leuke is dat beide beweringen kloppen.
Echter; als je je daadwerkelijk gaat verdiepen in KP (of PP - Potassium Permanganate zoals Engelstaligen het noemen) dan gaat er een wereld voor je open.
Ik verdiep me nu zo'n 2 jaar in dit onderwerp.
Eigenlijk ben ik begonnen bij ORP; één van de belangrijkste waterwaarden van de vijver volgens mij (even los van de 'gewone'waarden die we allemaal kennen).
Als je aan ORP gaat beginnen, dan kom je al heel snel publicaties tegen die met KP te maken hebben.
Logisch, want KP is een oxidator die niet anders doet dan tijdelijk het oxiderend vermogen (je ORP) van je vijverwater verhogen.
En inderdaad; als je eenmaal snapt hoe KP werkt en hoe ongelooflijk veilig het is voor je vissen (bij verstandig en gecontroleerd gebruik), dan kan ik tot geen andere conclusie komen dat het in ieder geval voor mij één van de meest fantastische ondersteuningsproducten is die we als hobbyist in ons arsenaal hebben.
In ieder geval vele malen beter dan alle andere teringzooi (onder de noemer medicijnen) die we bij problemen in onze vijver flikkeren.
Dit voorjaar ben ik gestart met de Amerikaanse methode die jij (Budeltje) hier beschrijft.
Ik ben daar een videoverslag van aan het maken, zodat iedereen kan zien hoe ik het doe en waarom.
Ik begrijp heel goed dat 'the powers that be' mijn aanpak zullen verketteren, maar eerlijk gezegd boeit me dat niet zo erg.
Waar we m.i. echt vanaf moeten zijn die domme kreten als daar zijn:
1. KP doseren met 2 gram per kuub (of 1,75, 2,5, 3,0 - er wordt maar wat geroepen).
2. Als KP bruin wordt verliest het z'n werking en kan je 1 gram per kuub bijdoseren.
3. Waterstofperoxide stopt het proces niet, het ontkleurt alleen maar.
Meten is weten - In mijn beleving valt en staat alles met een goed gekalibreerde ORP meter gekoppeld aan kennis van het product KP/ORP

Misschien wel geinig idee; Henri heeft het erover om eens een KP behandeling bij te wonen bij mijn vijver.
Wat zouden we ervan vinden als ik t.z.t (na die Coranashit). een keer een mini-event houd bij mijn vijver waarbij we het onderwerp ORP/KP gaan uitdiepen en een demo geven - uiteraard voorzien van BBQ - Als er belangstelling voor is, dan zie ik dat wel als reactie op dit onderwerp.

[Bram 3.0]

Hoi Theo,ik kom wel graag kijken als alles achter de rug is.
Mijn vraag;Virkon en halamid hebben die als oxidator ook een functie om de orp te verhogen?
Gr Bram 3.0

[Madinees]

Interessant onderwerp Theo.

Wat je helemaal bovenaanschrijft wordt ook nog wel eens onderschat, de flow door je filter.
Ik heb een vijver van 22m3 en haal per uur 30m3 duur men trommel (in de winter 20). Door sneller je vuil af te voeren bevat je water simpelweg meer zuurstof = hogere ORP.
Wordt vaak onderschat. Daarom ben ik ook geen voorstander van grovere screens in een trommel om zogenaamd de bacterieen eten te geven.
Al het vuil zo snel mogelijk eruit. Mensen die er anders over denken moeten maar eens een jaar hun opgeloste zuurstof meten!

Met betrekking tot de eiwitafschuimer heb je me aan het denken gezet, hoe groot is het effect? Probleem vind ik vooral dat er volgens mij geen gravity afschuimers zijn en ik geen toren op men filter put wil.
Preventief toedienen van KP hoor je vaker net als andere middelen die het zelfde bereiken (ben de naam kwijt, er is zon bekend middel dat mensen vaak gebruiken blij plaatsen nieuwe vis). Interessant om te volgen!

[Croesmaster]

Ik ben er dan zeker bij. Croesmaster (henri) is een beetje besmet geraakt door de verhalen van Theo. En onder het motto meten is weten heb ik zoals trouwe lezers van het forum afgelopen winter een ORP PH en O2 meter aangeschaft. Sinds vorige week ben ik me die meters eigen aan het maken. Ik heb mijn eigen vijver waarop ik los kan gaan en die van de buurman en tevens mijn "bruur" zoals wij dat hier zeggen.

Vandaag een leuk testje gedaan al zeg ik het zelf. Dan zie je door te meten wat een (kleine) verandering in/aan je vijver voor invloed heeft.

Vanmorgen om 11.00 een 4 tal waardes gemeten.

PH 8,55
O2 9,5 Mg/L
ORP 242
Temperatuur 10,5

Toen heb ik mijn luchtpomp van 70 liter per minuut op 2 luchtstenen aangesloten.  Om 18.00 uur de volgende waardes gemeten.

PH 8,7
O2 10,9 Mg/L
ORP 192
Temperatuur 11,1

Wat met dus giga opvalt is de hoeveelheid zuurstof in het water wat binnen no-time 1,4 Mg/l ophoog schiet. Dat de ORP waarde flink daalt heeft te maken met het actiever worden van de vissen en daarmee het in beweging brengen van los vuil (en afgestorven draadalg) wat op de bodem ligt.

De vissen lagen ook redelijk rustig op de bodem en zwemmen nu vrolijk rond.

[Budeltje]

Ik zag bbq en ik was verkocht 😋

Ik ben wel geïnteresseerd. Ik vind het boeiende materie maar op dit moment nog geen zin om een paar honderd euro kwijt te zijn aan die meters.

Ik zou het graag in actie zien.

Bijkomende vraag, kunnen algen met KP ook onder controle gehouden worden? Zowel zweef en/Of draadalg? Want waterplanten kunnen er wel tegen begreep ik. Tot bepaalde hoogte natuurlijk maar dat is met alles zo.
Ik zou aannemen van niet daar KP als oxidatie van organische stoffen geldt en algen horen daar niet bij als ik het goed heb.