Dit jaar wil ik voor het eerst gaan verwarmen d.m.v. een warmtepomp.
Mijn doel is om de seizoenen te ondersteunen. In het voorjaar zo snel mogelijk boven de 15 graden, in de zomer 24 graden en in het najaar het seizoen iets te rekken. In de winter zal ik niet gaan verwarmen. Buiten dat een warmtepomp minder efficiënt werkt bij lage temperaturen, zie ik zelf ook geen meerwaarde om in de winter te verwarmen. Ik wil de winter gebruiken als een rust periode.
Uiteindelijk wil ik ook zonnepanelen laten installeren waardoor deze manier van verwarmen nog kostenefficiënter zal zijn.
In dit topic zal ik de installatie met jullie delen. Doormiddel van het plaatsen van een energiemeter, ben ik ook van plan om het verbruik en de kosten tegenover de omgevingstemperatuur in beeld te brengen.
Mijn vijver is incl filter 33 m3, ongeïsoleerd en ligt gelijk met het maaiveld.
Ik heb gekozen voor een Full inverter warmtepomp met een capaciteit van 17 kW (geadviseerd voor een volume van 40 - 80 m3) Flink wat overcapaciteit dus, waardoor ik hoop dat de pomp nog efficiënter zal zijn.
Inmiddels heb ik zo'n beetje alle materialen binnen en zal ik binnenkort gaan starten.
Voor de circulatie zal ik een DM vario S 10000 gebruiken. Deze zal samen met een 2e vario S 10000 achter een meerkamer filter komen waar nu een airlift op aangesloten staat.
De leiding wil ik gaan leggen met een flexibele pvc buis om zo min mogelijk weerstand te creëren.
De warmtepomp zal op een aparte groep in de meterkast komen die ik er bij ga maken. Er moet dus vanuit de meterkast een kabel direkt richting de tuin komen. Omdat ik de energie meter er tussen wil hangen en deze niet geschikt is voor buiten, komt deze in een wandbehuizing te hangen.
De planning is dat de warmtepomp halverwege maart moet kunnen draaien.
Hieronder vast wat foto's van de warmtepomp en aansluit materialen.
Interessant en ga ik volgen! Ik ga precies hetzelfde doen maar dan met een kleinere warmtepomp. Sluit hem op mijn Domotica aan en ga daarmee ook het verbruik monitoren.
Wat bedoel je met flexibele PVC en minder weerstand daardoor?
:y:
Quote from: Madinees on February 18, 2021, 10:53:36 AM
Wat bedoel je met flexibele PVC en minder weerstand daardoor?
Omdat de flexibele PVC buis uit 1 lang stuk bestaan en in een vloeiende lijn loopt, zal dit minder weerstand geven dan wanneer je bochten in een leiding gebruikt.
Goeie tip! Wat is de diameter van die slag en waar kun je die bestellen? Ik zie meestal van die ribbelslang en dat geeft volgens mij veel weerstand.
interessant om te volgen,ik zou dan een warmtepomp nemen die in de winter ook wat kan verwarmen,om bij temperaturen van vorige week de temperatuur rond de 8 graden te houden.
Quote from: Madinees on February 18, 2021, 19:00:57 PM
Goeie tip! Wat is de diameter van die slag en waar kun je die bestellen? Ik zie meestal van die ribbelslang en dat geeft volgens mij veel weerstand.
Je kan ze in verschillende diameter kopen. In ieder geval tot 90mm. Ik heb voor de warmtepomp gekozen voor 63mm (uitwendig) de wand is wel vrij dik vandaar dat ik 50mm toch net wat krap vond. Ze zijn ook goed te verlijmen overigens. Als je "flexibele pvc buis" bij google in typt vind je genoeg aanbieders. Maar zal je even een pb sturen waar ik deze vandaan heb.
Quote from: Dennis on February 18, 2021, 19:49:52 PM
interessant om te volgen,ik zou dan een warmtepomp nemen die in de winter ook wat kan verwarmen,om bij temperaturen van vorige week de temperatuur rond de 8 graden te houden.
Deze kan ook wel in de winter verwarmen hoor, tot ik meen -10. Dus mocht het echt nodig zijn dan is die optie er wel. Is alleen niet echt efficiënt meer met die temperaturen. Deze heeft trouwens ook als optie om in de zomer te koelen als het te warm wordt.
Wel interessant inderdaad zo een warmtepomp.
Vraag me alleen af hoeveel stroom je verbruikt inclusief pomp om alles op deze manier te verwarmen.
En hoe zit het met het geluidsniveau is dat acceptabel of zit je dan na een tijdje tegen een continue brommend geluid te luisteren?
Quote from: Dennis on February 18, 2021, 19:49:52 PM
interessant om te volgen,ik zou dan een warmtepomp nemen die in de winter ook wat kan verwarmen,om bij temperaturen van vorige week de temperatuur rond de 8 graden te houden.
Met een goed geisoleerde kap en vijver is dat toch ook wel mogelijk zonder verwarming. Ik ben bijna niet onder de 7 graden geweest.
Daarbij hebben warmte pompen die bij lage temperaturen het weer heel goed doen wat minder rendement bij hogere temperaturen.
Quote from: Albert-jan on February 19, 2021, 07:23:27 AM
Wel interessant inderdaad zo een warmtepomp.
Vraag me alleen af hoeveel stroom je verbruikt inclusief pomp om alles op deze manier te verwarmen.
En hoe zit het met het geluidsniveau is dat acceptabel of zit je dan na een tijdje tegen een continue brommend geluid te luisteren?
Ik heb (op een sigarendoosje) uitgerekend dat ik om mijn 21m3 vijver continue op 23 graden te houden van eind april- eind september ongeveer 50 euro per maand aan stroom kwijt ben hiervoor. Vind ik nog wel acceptabel. Daarnaast wil ik hem gebruiken om hem in maart-april te laten zorgen dat ik niet tussen de 12-16 graden kom (maar direct naar 18).
Geluid zitten grote verschillen in. Ik zou voor een full-inverter gaan (zie het als een variabele vijverpomp), zijn én veel zuiniger én veel stiller. Je moet dan wel wat overcapaciteit nemen. Daarnaast hoeft er maar weinig flow door een warmtepomp. Je kunt ze dus ook prima wat verder weg plaatsen.
Quote from: Albert-jan on February 19, 2021, 07:23:27 AM
Wel interessant inderdaad zo een warmtepomp.
Vraag me alleen af hoeveel stroom je verbruikt inclusief pomp om alles op deze manier te verwarmen.
En hoe zit het met het geluidsniveau is dat acceptabel of zit je dan na een tijdje tegen een continue brommend geluid te luisteren?
Als je de circlulatiepomp op een "slimme" manier gebruikt dan hoeft het stroomverbruik daarvan niet veel extra te kosten. Ik sluit hem gewoon achter een meerkamer filter aan waar ik sowieso al een pomp zou plaatsen. Alleen nu werk ik met 2 pompen op een laag toerenal. 1 voor de warmtepomp en 1 direkt retour in de vijver. Je zou hem bv ook via een trickle kunnen laten lopen.
Het geluids niveau van dit type warmtepomp valt echt heel erg mee. Heb hem al ergens horen draaien en dat viel me echt alles mee, zeker in de laagste stand. Zal als hij draait wel een fimpje plaatsen. Andere pompen zou ik niet durven zeggen.
Ik zet hem ook in by-pass op een bestaande pomp. Kost relatief weinig energie.
Quote from: Madinees on February 19, 2021, 08:49:07 AM
Met een goed geisoleerde kap en vijver is dat toch ook wel mogelijk zonder verwarming. Ik ben bijna niet onder de 7 graden geweest.
Daarbij hebben warmte pompen die bij lage temperaturen het weer heel goed doen wat minder rendement bij hogere temperaturen.
Ik heb hier ook een kap erop,en een geisoleerde v,ijver,maar mijn water temperatuur zakte toch naar 5.4 graden,ondanks de continu verversing,die ik had aangezet.Ik denk ook dat het met de ligging van de vijver te maken heeft,hij ligt hier vrij ver van het huis,en zit verder geen bebouwing om heen,alleen coniferen en een afdak,maar die geven ook weinig warmte af...
Edit Fred: Quote gefixt
Quote from: Madinees on February 19, 2021, 08:52:18 AM
Quote from: Albert-jan on February 19, 2021, 07:23:27 AM
Wel interessant inderdaad zo een warmtepomp.
Vraag me alleen af hoeveel stroom je verbruikt inclusief pomp om alles op deze manier te verwarmen.
En hoe zit het met het geluidsniveau is dat acceptabel of zit je dan na een tijdje tegen een continue brommend geluid te luisteren?
Ik heb (op een sigarendoosje) uitgerekend dat ik om mijn 21m3 vijver continue op 23 graden te houden van eind april- eind september ongeveer 50 euro per maand aan stroom kwijt ben hiervoor. Vind ik nog wel acceptabel. Daarnaast wil ik hem gebruiken om hem in maart-april te laten zorgen dat ik niet tussen de 12-16 graden kom (maar direct naar 18).
Geluid zitten grote verschillen in. Ik zou voor een full-inverter gaan (zie het als een variabele vijverpomp), zijn én veel zuiniger én veel stiller. Je moet dan wel wat overcapaciteit nemen. Daarnaast hoeft er maar weinig flow door een warmtepomp. Je kunt ze dus ook prima wat verder weg plaatsen.
Het lijkt wel een goede optie inderdaad. Gebruik ik de zonnepanelen ook wat beter overdag als de zon schijnt. Is zien welke geschikt is voor 10m3 en hoe dat aangesloten kan worden op een bestaande vijver. Zat ook te kijken naar een 1500W element maar dit vreet wel stroom in vergelijk tot een warmtepomp, maar die zijn natuurlijk wel een heel stuk duurder in aanschaf denk ik.
Quote from: Albert-jan on February 20, 2021, 13:40:30 PM
Quote from: Madinees on February 19, 2021, 08:52:18 AM
Quote from: Albert-jan on February 19, 2021, 07:23:27 AM
Wel interessant inderdaad zo een warmtepomp.
Vraag me alleen af hoeveel stroom je verbruikt inclusief pomp om alles op deze manier te verwarmen.
En hoe zit het met het geluidsniveau is dat acceptabel of zit je dan na een tijdje tegen een continue brommend geluid te luisteren?
Ik heb (op een sigarendoosje) uitgerekend dat ik om mijn 21m3 vijver continue op 23 graden te houden van eind april- eind september ongeveer 50 euro per maand aan stroom kwijt ben hiervoor. Vind ik nog wel acceptabel. Daarnaast wil ik hem gebruiken om hem in maart-april te laten zorgen dat ik niet tussen de 12-16 graden kom (maar direct naar 18).
Geluid zitten grote verschillen in. Ik zou voor een full-inverter gaan (zie het als een variabele vijverpomp), zijn én veel zuiniger én veel stiller. Je moet dan wel wat overcapaciteit nemen. Daarnaast hoeft er maar weinig flow door een warmtepomp. Je kunt ze dus ook prima wat verder weg plaatsen.
Het lijkt wel een goede optie inderdaad. Gebruik ik de zonnepanelen ook wat beter overdag als de zon schijnt. Is zien welke geschikt is voor 10m3 en hoe dat aangesloten kan worden op een bestaande vijver. Zat ook te kijken naar een 1500W element maar dit vreet wel stroom in vergelijk tot een warmtepomp, maar die zijn natuurlijk wel een heel stuk duurder in aanschaf denk ik.
Soms zijn die electrische heaters ook extreem duur (vooral als er 'koi' opstaat). Ik heb deze warmtepomp besteld: https://www.toppy.nl/product/14659/818/zwembad/zwembadverwarming/warmtepomp-zwembad/w-eau-full-inverter-7-6kw-zwembad-warmtepomp.html Voor een 10m3 vijver kun je ook wel met een kleinere af.
Vandaag met het heerlijke weer een begin gemaakt met de installatie. De airlift moest plaatsmaken voor de 2 Vario's.
Als eerste de pomp die direkt op de retour zal komen aangesloten. zo kan het filter gewoon verder kon draaien tijdens de rest van de werkzaamheden.
Daarna de pomp voor de warmtepomp geplaatst en de flexibele buizen alvast onder de vlonder gelegd. Hier zal ik morgen nog even wat foto's van plaatsten. Het was al te donker voor foto's toen ik klaar was.
Morgen ga ik verder met de elektra. Als dit klaar is kan de warmtepomp worden geplaatst en kan ik het laatste stukje leidingwerk afmaken.
En de rest...morgen meer.
Ziet er goed uit! Hoe ver komt de warmtepomp van de vijver te staan? Lijken serieuse lange slangen?
Bij mij ook 10 meter maar ga het op de 110mm retour van mijn trickel aansluiten (die komt ook 10 meter van de vijver).
Waar ik nog aan zit te twijfelen om de retour te isoleren maar weet niet of het nodig is en hoeveel warmteverlies het geeft.
Men gevoel zegt dat een PVC buis met wat flow weinig verlies aan omgeving heeft?
Afstand valt mee, is 4 meter van de vijver vandaan. Ik had voor de zekerheid wat extra lengte besteld en heb het idee dat ik ook nog wat meer gekregen heb dan wat ik besteld had. Heb nog heel wat overgehouden. Maargoed, better safe than sorry.
Het hoekje waar de elementen van de lounge bank gestapeld staan komt de warmtepomp te staan.
Dat valt mee inderdaad. Hoeveel flow gaat er door jouw warmtepomp? Bij die ik besteld heb hoeft maar 4m3 per uur door.
Ik ga hem in bypass met de aanvoer van de trickel zetten.
Bij deze wordt 6~8 m3/h geadviseerd.
Als bypass via een trickle is idd een mooie oplossing 👍
goed bezig!
Net nog wat zitten rekenen. In de zomer gaat het haast niks kosten om hem op 24 graden te houden volgens men berekeningen. Waar ik nog een beetje mee zit is april als de kap er af is en ik de pomp eigenlijk alleen overdag aan wil hebben. Hoeveel zou de temp 's nachts gaat zakken vind ik nog wat spannend. Zal veel meten worden in het begin.
Daar ben ik zelf ook wel benieuwd naar, daarom vond ik het ook wel de moeite om er een energiemeter tussen te hangen. Maar ik denk dat dit best mee zal vallen. Ligt er natuurlijk aan hoe koud de nachten zijn maar als ik het even vergelijk met de afgelopen vorst; water zat hier steeds rond de 5.8 - 6.0 graden. S'nachts was het -7 tot -11 dacht ik. Is een verschil van 13 tot 17 graden. De temperatuur is hier niet onder de 5.3 geweest en dat was alleen na 1 nacht zo.
Mijn vijver heeft geen winterkap en is niet geïsoleerd, wel heb ik redelijk veel ververst maar niet in de nacht uiteraard.
Quote from: Madinees on February 21, 2021, 08:45:32 AM
Waar ik nog aan zit te twijfelen om de retour te isoleren maar weet niet of het nodig is en hoeveel warmteverlies het geeft.
Men gevoel zegt dat een PVC buis met wat flow weinig verlies aan omgeving heeft?
Had hier even overheen gelezen. Ik denk dat ik dit wel ga doen. En misschien ook mijn andere retour die buitenom de put loopt.
Vandaag de elektra gedaan. Eerst de kabel getrokken van de tuin naar de meterkast. Toen de nieuwe automaat geplaats om een aparte groep te creëren. Ik kwam er alleen achter dat ik een automaat besteld had die niet geschikt is voor de rail die in mijn groepenkast zit waardoor hij geen voeding via de rail krijgt. Heel stom natuurlijk! Gelukkig dacht mijn buurman dat hij er op de zaak nog wel 1 had liggen die geschikt is voor deze rail. Even afwachten nog dus.
De meest linker automaat is de nieuwe (C16)
Tweede klusje was de wandbehuizing zodat de energie meter veilig buiten kon hangen.
Deze komt nagenoeg uit het zicht omdat de warmtepomp er voor komt te staan. Alles is voorbereid nu en het wachten is op de juiste installatieautomaat.
Laatse wat nog moet gebeuren is het laatste stukje leidingwerk van de slangen naar de pomp. Deze wil ik vast gaan zetten onder de vlonder en zal ik met pvc buis gaan doen zodat het geheel niet aan de koppelingen van de warmtepomp hangt. Dit wordt ook geadviseerd in de beschrijving omdat anders de warmtewisselaar kapot zou kunnen gaan.
De warmtepomp staat inmiddels aangesloten op de leidingen en ook de juiste installatieautomaat zit in de meterkast. E leidingen heb ik vast gezet onder de vlonder zodat de leidingen niet aan de wartels hangen.
De boom bij de warmtepomp is niet echt ideaal. Moet even kijken of ik die ga verplaatsten.
Morgen als de lijm droog is maar eens even proef draaien denk ik🤗
Netjes hoor! Ben benieuwd naar je bevindingen.
:y: netjes
Skon hoor :y:
Zeer interessant. Ik wil er ook een aan gaan schaffen. Puur om dezelfde reden als jij. Ik zit nog in de verkennende fase, maar mijn gedachte zegt dat ik het moet doen.
Heb de mijne ook binnen gehad, stuk minder geavanceerd als de jouwe maar ook blij mee.
Twee dingen waar ik niet aan gedacht heb:
- Er staat dat het water tussen de 6,5 en 8 moet zijn voor de levensduur. De mijne is altijd 8,5-8,8 dus wel een stuk hoger. Hopelijk gaat dat niet teveel impact hebben.
- Hoe doe je dat met nachtvorst? Ik ga hem in de winter niet gebruiken dus van begin november t/m half maart koppel ik hem af denk ik. Echter eind maart kun je nog wel eens een nachtvorst hebben.
Natuurlijk laat ik men vijverpomp door de warmtepomp lopen maar 's nachts staat de warmtepomp uit en de buisjes zijn maar 50mm. Zou dat snel bevriezen?
Als je het water laat stromen,zal het bij een nachtvorstje niet bevriezen.Het word natuurlijk anders als het 10 graden gaat vriezen.De getallen die je noemt is de ph waarde neem ik aan?Dan zou het kunnen dat kalkaanslag de levensduur verkort,net als bij een wasmachine.
Quote from: Dennis on March 02, 2021, 20:41:18 PM
Als je het water laat stromen,zal het bij een nachtvorstje niet bevriezen.Het word natuurlijk anders als het 10 graden gaat vriezen.De getallen die je noemt is de ph waarde neem ik aan?Dan zou het kunnen dat kalkaanslag de levensduur verkort,net als bij een wasmachine.
Dat zal wel eens goed kunnen idd. Maar om nu Calgon in men vijver te doen lijkt me niet handig.
Ipv calgon,doe je ozon,daar zakt de ph ook van geloof ik ;)
Quote from: Dennis on March 02, 2021, 21:01:35 PM
Ipv calgon,doe je ozon,daar zakt de ph ook van geloof ik ;)
Daar ga ik nog niet aan beginnen. Voor je het weet heb ik een copie van Shell Pernis hier.
Quote from: Madinees on March 02, 2021, 19:37:04 PM
Heb de mijne ook binnen gehad, stuk minder geavanceerd als de jouwe maar ook blij mee.
Twee dingen waar ik niet aan gedacht heb:
- Er staat dat het water tussen de 6,5 en 8 moet zijn voor de levensduur. De mijne is altijd 8,5-8,8 dus wel een stuk hoger. Hopelijk gaat dat niet teveel impact hebben.
- Hoe doe je dat met nachtvorst? Ik ga hem in de winter niet gebruiken dus van begin november t/m half maart koppel ik hem af denk ik. Echter eind maart kun je nog wel eens een nachtvorst hebben.
Natuurlijk laat ik men vijverpomp door de warmtepomp lopen maar 's nachts staat de warmtepomp uit en de buisjes zijn maar 50mm. Zou dat snel bevriezen?
Mooi man👍🏼 ben benieuwd naar jouw bevindingen.
pH heb ik zelf ook nooit bij stil gestaan, kan er hier in de handleiding ook niets over vinden.
Met nachtvorst zoals we aankomende nachten gaan krijgen (-1 en -2 graden) laat ik de circulatie pomp hier ook gewoon lopen tegen het aanvriezen. In de winter koppel ik de leidingen los en laat het water uit de warmtepomp lopen. Zo staat het bij mij in de handleiding beschreven.
Waar ik zelf ook niet direkt bij stil had gestaan is dat bij mijn warmtepomp, de laagst instelbare temperatuur 12 graden is. ik wilde als test even kijken hoeveel energie het zou kosten en hoe vaak de pomp bij de huidige temperatuur zou aanslaan, om de vijver een graadje op te hogen en stabiel te houden. De vijver was 9,8 graden volgens de thermometer die op de besturing van de trommel staat aangesloten, maar de warmtepomp gaf 7,5 graden aan.🤔
Ik heb er even een andere thermometer bijgepakt en deze gaf nagenoeg dezefde temp aan als de warmtepomp. Dat zou betekenen dat ik de vijver 4,5 graden zou moeten opwarmen. Zeker met de weersverwachtingen van aankomende 2 weken leek het me verstandiger om nog even te wachten om hem al echt in te schakelen.
Natuurlijk heb ik hem wel even laten proefdraaien. In de middag scheen het zonnetje en was het aangenaam in tuin. Rond 13:30 uur heb ik hem aangezet. Ik kon duidelijk warm water uit de retour voelen en de vijvertemperatuur steeg in 2 á 3 uur (heb het helaas niet exact bijgehouden) 1 graad. Nadat de zon rond 16:30 - 17:00 uur uit de tuin verdwenen was, werd het behoorlijk fris en na zonsondergang daalde het helemaal fors. Die avond en nacht was het dacht ik 4 graden. Rond 20:00 uur heb ik de warmtepomp uitgezet nadat ik de temperatuur ook niet verder zag oplopen.
Het was een erg korte test waarbij ik niet alle gegevens heb bijgehouden, maar duidelijk was dat hij toch wel moeite had om met de lage temperaturen warmte creëren.
Ik zal hoogst waarschijnlijk wachten tot de vijvertemperatuur rond de 12 graden zit voordat ik de warmtepomp ga inschakelen. Ook wil ik nog even goed uitzoeken in welke thermometer de afwijking zit.
Ik heb voor de zekerheid de leidingen die achter de pomp lopen nog even geïsoleerd omdat daar de koude lucht heen wordt geblazen. Of het echt wat zal uitmaken, geen idee, maar onder het mom van alle kleine beetjes helpen toch maar gedaan.
Aangezien er vanaf dinsdag weer warmer weer wordt verwacht, vandaag de warmtepomp aangezet om alvast een graadje omhoog te gaan. De nacht laat ik hem nog even uit en dan morgen overdag weer aan om er weer een graadje bij te pakken.
Tot nu toe heeft het €1.51 gekost om 1.2°C op te warmen.
Van 7.3°C naar 8.5°C gegaan. Bij een buiten temperatuur van 7 a 8°C.
Ik kan de warmtepomp via een app op de telefoon, op afstand besturen en monitoren, erg handig! Zeker omdat de temperatuur nu nog onder de 12°C graden is en ik hem dus even handmatig moet aan en uitschakelen bij de gewenste temperatuur. Ik kan hem ook instellen via een timer, dus ook dat is nog een optie.
Het menu is niet heel ingewikkeld.
Aan of Uit
Booster of silence mode
Verwarmen, koelen of automatisch warmen en koelen bij ingestelde temperatuur.
Bij verwarmen is de laagst instelbare temperatuur 18°C. Bij automatisch is dit 12°C
En als laatste de timer.
Netjes Floris!
Ik ben in een week tijd van 10,5 naar 18 graden gegaan. Max 1100 watt gebruikt.
Komende week hem eens aan de domotica aansluiten zodat ik gebruik kan bijhouden.
Afkoeling valt me alles mee en de trickel heb ik pas vandaag geisoleerd.
Ps. de minimum temperatuur kun je vaak wel in de settings aanpassen. Staat standaard vaak op 18 graden.
Bij moet je een menu in met een code (stond in het boekje) dan kun je zelf je minimumtemp. instellen!
Thanks :y: daar ga ik eens induiken. Was er niets over tegen gekomen maar wellicht overheen gelezen.
Is wel ideaal als je het verbruik op die manier helemaal kan bijhouden. Heb daar echt weinig kaas van gegeten.
Zo dat is rap gegaan met een minimaal stroomverbruik. Zo is het leuk om je seizoen in het voor- en najaar wat te verlengen ....
Quote from: Madinees on March 21, 2021, 19:48:57 PM
Ps. de minimum temperatuur kun je vaak wel in de settings aanpassen. Staat standaard vaak op 18 graden.
Bij moet je een menu in met een code (stond in het boekje) dan kun je zelf je minimumtemp. instellen!
Heb heel het boekje een paar keer doorgenomen maar kan er niets over vinden. Misschien kan net wel maar staat het niet in het boekje🤔. Zou opzich wel mooi zijn als ik het kan aanpassen. Al is het maar voor een paar dagen. Misschien maar eens contact opnemen met de dealer.
Gisteravond ergens tussen 17:00 en 18:00 uur de pomp uitgeschakeld en met de timer vandaag om 11:00 uur weer Temperatuur was 0.2 graden gezakt in die periode. Echt minimaal dus ondanks dat er geen kap op ligt.
Vandaag weer 1.2 graden gestegen en zit nu op 9.5 graden volgens de warmtepomp. Volgens de Siemens LOGO zit de vijver op 11.5 graden maar deze vertrouw ik niet. Het was iets kouder dan gister en hij had er iets meer moeite mee vandaag. Morgen zal het warmer zijn dus ben benieuwd.
Dat gaat lekker Floris! Ik weet bijna zeker dat het moet kunnen. Ik had er op internet op een forum over gelezen en bij mij (andere merk) stond het gewoon in het boekje.
Zit er geen tabel van de settings/standaardinstellingen in de handleiding? Ergens anders stond hoe die aan te passen bij mij.
Ik had op YouTube ook een filmpje gezien waarbij iemand het kon aanpassen met een code. Net als het schakelmoment. Maar ik kan hier geen menu vinden waar ik dat kan aanpassen. Het is qua instellingen en settingen eigelijk heel minimaal vind ik. Zou ook verwachten dat er meer moet zijn. Enige andere menu, buiten die ik hierboven had gedeeld, is een overzicht van;
ingaande watertemp
Uitgaande watertemp
omgevingstemp
Spoelpijp temp
Gas retour temp
Binnenspiraal temp
Radiator temp
Elektronische expansieklep opening
Maar, ik deel je mening dat het eigenlijk wel zou moeten kunnen.
Waar ik nog een beetje mee zit is wanneer hij helemaal uit gaat en wanneer dan weer aan? Of blijft een full inverter gewoon draaien met deze buitentemperaturen?
Merk wel dat hij een stuk trager draait nu hij het alleen maar op temp hoeft te houden. Wil geen fluctuaties in temperatuur maar ook geen onnodig stroomgebruik.
Ja dat schakelmoment is me bij deze ook niet helemaal duidelijk. Maar ik vermoed dat hij bij mij nu zal schakelen bij een 0.5 graden verschil. Bij het op temperatuur houden zal hij inderdaad in een lagere modus draaien en alleen de energie verbruiken die nodig is. Geen onnodig stroom verbruik dus. Dat zal straks als de omgeveings temperatuur boven de 15 graden komt helemaal efficient worden.
Mocht je het verschil te groot vinden en je kan de schakeltijd niet aanpassen, kan je er ook voor kiezen om de warmtepomp via een externe temperatuur regelaar te laten schakelen. Vraag me alleen af of dat nog nadelen heeft voor het apparaat zelf. Want hij schakelt dan echt helemaal uit natuurlijk.
Quote from: Floris on March 22, 2021, 23:03:08 PM
Ja dat schakelmoment is me bij deze ook niet helemaal duidelijk. Maar ik vermoed dat hij bij mij nu zal schakelen bij een 0.5 graden verschil. Bij het op temperatuur houden zal hij inderdaad in een lagere modus draaien en alleen de energie verbruiken die nodig is. Geen onnodig stroom verbruik dus. Dat zal straks als de omgeveings temperatuur boven de 15 graden komt helemaal efficient worden.
Mocht je het verschil te groot vinden en je kan de schakeltijd niet aanpassen, kan je er ook voor kiezen om de warmtepomp via een externe temperatuur regelaar te laten schakelen. Vraag me alleen af of dat nog nadelen heeft voor het apparaat zelf. Want hij schakelt dan echt helemaal uit natuurlijk.
Schakelklok lijkt me geen optie. Gewoon goed inregelen volgens mij houdt hij het redelijk constant zonder teveel energie.
Ik heb contact gehad met de service afdeling van Aquark, de fabrikant en deze geven aan dat de minimum temperatuur niet aan te passen is. Evenals het schakelmoment, bij deze warmtepomp blijkt het dus 1.0 graden te zijn. Dit houd in, bij instellen op 18 graden, verwarmt hij tot 19 en gaat weer aan als de temperatuur zakt tot 17 graden.
Behoorlijk teleurstellend moet ik zeggen, ik dacht zelfs dat ik ergens gelezen had dat het schakelmoment van deze pomp juist tot 0.1 graden in te stellen was. Zou je toch wel mogen verwachten van zo'n geavanceerd apparaat. Maar zal er wel mee te maken hebben dat ze oorspronkelijk voor zwembaden bedoeld zijn.
Maargoed, eerst maar kijken hoe dit in de praktijk zal uitpakken. De vijver zal niet in 1 nacht gelijk 2 graden afkoelen. De warmtepomp is in te stellen per graad, maar geeft op het display wel halve graden aan. Dit zal in theorie betekenen dat wanneer de temperatuur bv iets onder de 18 zakt, de pomp 17,5 aangeeft. Iets onder de 17,5 zal de pomp 16 aangeven en aanspringen. In feite zakt de temperatuur dan dus iets meer dan 1 hele graad.
Ik zou hem tussendoor via de telefoon ook weer hoger kunnnen zetten zodat hij eerder aan zal gaan, of ik heb nog de optie om toch met een externe temperatuur regelaar te gaan werken die wel fijner in te stellen is.
Die ene graad is toch prima? Als ie op 18 staat, gaat ie uit als de display 19 aangeeft. Hij gaat aan als ie 17.9 is. Als je hem op 0.1 zou kunnen afstellen zou ie veel meer aan en uit gaan, wat niet goed is volgens mij voor de levensduur vanhet systeem. De compressor voor het gas moet dan ook heel vaak aan en uit.
Met een externe schakelaar is ook niet optimaal, omdat die het systeem in 1 x uitschakelt. Als je de pomp uit (of aan) zet, hoor je dat ie eerst een soort opstart modus heeft.
Ja dat is ook waar wat Fred schrijft. Al zijn het natuurlijk full-inverters, de mijne gebruikt maar 100 watt in de laagste stand dus kan net zo goed altijd meedraaien.
@Floris, op hoeveel graden zit je nu? Jij hebt de vijver toch niet afgedekt dacht ik? Hoe lang staat de pomp aan op een dag en hoeveel afkoeling heb je in de nacht? Wil komend weekend de kap er af halen bij mij maar ben toch wat bang voor afkoeling 's nachts zonder kap.
Quote from: Fredb on March 24, 2021, 08:20:21 AM
Die ene graad is toch prima? Als ie op 18 staat, gaat ie uit als de display 19 aangeeft. Hij gaat aan als ie 17.9 is. Als je hem op 0.1 zou kunnen afstellen zou ie veel meer aan en uit gaan, wat niet goed is volgens mij voor de levensduur vanhet systeem. De compressor voor het gas moet dan ook heel vaak aan en uit.
Met een externe schakelaar is ook niet optimaal, omdat die het systeem in 1 x uitschakelt. Als je de pomp uit (of aan) zet, hoor je dat ie eerst een soort opstart modus heeft.
Klopt Fred, 1 graad vind ik wel te doen idd. Daarom eerst maar even afwachten hoe het straks is met het op temperatuur houden. Voorlopig nog even opwarmen. Dat het niet zo goed is voor de levensduur zit wel wat in ja. Was ik ook al bang voor dat het voor de pomp niet goed zou zijn.
Quote from: Madinees on March 24, 2021, 08:22:34 AM
Ja dat is ook waar wat Fred schrijft. Al zijn het natuurlijk full-inverters, de mijne gebruikt maar 100 watt in de laagste stand dus kan net zo goed altijd meedraaien.
@Floris, op hoeveel graden zit je nu? Jij hebt de vijver toch niet afgedekt dacht ik? Hoe lang staat de pomp aan op een dag en hoeveel afkoeling heb je in de nacht? Wil komend weekend de kap er af halen bij mij maar ben toch wat bang voor afkoeling 's nachts zonder kap.
Ik heb de vijver niet afgedekt nee. Gister avond zat ik op 10,5. Gister nacht was een erg koude nacht met -1 de afkoeling was vannacht 0,7 graden. De andere nachten 0,2 en 0,3 graden. De pomp staat vooralsnog continu draaien.
Van 11:00 tot 20:00 ongeveer. Afhankelijk van hoe hoog de temperatuur oploopt. De pomp staat bij mij niet op de meest gunstige positie waardoor de lucht eromheen ook afkoeld tot soms een graad of 5 a 6.
Vandaag wordt een stuk warmer en zal het hopelijk een stuk makkelijker gaan om de temp een stuk omhoog te krijgen.
Interessant! Hoeveel capaciteit draait je pomp (watt) en hoe groot was je vijver ook al weer?
Bij mij wordt het ook koud om de warmtepomp maar hij staat nog wel redelijk 'open' opgesteld. Is toch wel belangrijk denk ik.
Ja die ruimte er om heen is wel één van de belangrijkste zaken om rekening mee te houden. Heb me wel aan de minimale afstand rondom gehouden maar je merkt en voelt gewoon dan de koude lucht door de muren eromheen niet echt lekker weg kan. Vandaag met de zon valt het heel erg mee hoor en hij gaat nu hard.
Het verbruik verschilt omdat hij dit zelf traploos . Maar continu in de boost modus zo'n beetje tussen de 1000 en 1700 W verbruik. Ontdooien kost even minder...rond de 400 W.
In standby modus verbruikt hij zo'n 38 W
De vijver is 33m3 en de capaciteit van de pomp 17kW (in de gunstigste omstandigheden)
Totale kosten tot nu toe de afgelopen 4 (waarvan 3 toch redelijk koud) €10,22 volgens de energie meter.
Sinds gister middag de vijver op 18°C
Op 21-03 heb ik de warmtepomp ingeschakeld, de vijver temperatuur was toen 7.3°C
De totale kosten voor de afgelopen 10 dagen, van 21-03 tot 31-03 0:00 uur zijn: €47,62
De komende periode zal ik de temperatuur op 18°C laten staan. Ook om te kijken wat dit kost om hem op temperatuur te houden. Hij schakeld een flink stuk terug in verbruik in ieder geval. Zo tussen de 400 en 700 W tot nu toe met een omgevings temperatuur tussen de 8°C en de 10°C
Quote from: Floris on April 01, 2021, 13:14:28 PM
Sinds gister middag de vijver op 18°C
Op 21-03 heb ik de warmtepomp ingeschakeld, de vijver temperatuur was toen 7.3°C
De totale kosten voor de afgelopen 10 dagen, van 21-03 tot 31-03 0:00 uur zijn: €47,62
De komende periode zal ik de temperatuur op 18°C laten staan. Ook om te kijken wat dit kost om hem op temperatuur te houden. Hij schakeld een flink stuk terug in verbruik in ieder geval. Zo tussen de 400 en 700 W tot nu toe met een omgevings temperatuur tussen de 8°C en de 10°C
Leuk om te volgen en gaat lekker zo bij je!
Ik heb mijn pomp vorige week op de domotica aangesloten en hem op 19 graden gezet. Vanaf afgelopen zaterdag tot nu heeft me dat ruim 40kw gekost (10 euro).
Nu terug op 18 waar ik hem in april op wil houden. Doe dus hetzelfde als jij. Mijn vijver is alleen kleiner (21m3) en pomp fors kleiner (7kw).
Wel interessant om zo naast elkaar te zien! Vannaf wannneer had jij ook al weer de kap eraf gehaald?
Afgelopen zaterdag, gelijk met het aansluiten op domotica.
Ohw dat valt dan erg mee bij jou qua kosten toch. Die isolatie op de trickle dus :y:
Quote from: Floris on April 01, 2021, 16:51:31 PM
Ohw dat valt dan erg mee bij jou qua kosten toch. Die isolatie op de trickle dus :y:
Trickle koelt anders echt enorm af inderdaad. Denk dat het veel scheelt.
Kan je met een warmtepomp ook water rond laten circuleren en met een wisselaar werken ??
Quote from: Perry on April 01, 2021, 20:12:22 PM
Kan je met een warmtepomp ook water rond laten circuleren en met een wisselaar werken ??
Nee, niet met de lucht-water warmtepompen, daar moet het water doorheen lopen.
Water wat er uit komt is ook maar 1 graad warmer dan wat er in gaat. Dus met een warmtewisselaar zal je weinig bereiken.
Waarom zou je het willen? Ik heb een aftakking gemaakt van men aanvoer leiding en daar de WP als by-pass aan gemaakt. Zo verlies je geen flow, werkt prima.
Quote from: Madinees on April 01, 2021, 20:20:45 PM
Quote from: Perry on April 01, 2021, 20:12:22 PM
Kan je met een warmtepomp ook water rond laten circuleren en met een wisselaar werken ??
Nee, niet met de lucht-water warmtepompen, daar moet het water doorheen lopen.
Water wat er uit komt is ook maar 1 graad warmer dan wat er in gaat. Dus met een warmtewisselaar zal je weinig bereiken.
Waarom zou je het willen? Ik heb een aftakking gemaakt van men aanvoer leiding en daar de WP als by-pass aan gemaakt. Zo verlies je geen flow, werkt prima.
Zou hem alleen op het plat dak kwijt kunnen
Dat lijkt me niet ideaal met opvoerhoogte
Quote from: Perry on April 01, 2021, 22:26:07 PM
Quote from: Madinees on April 01, 2021, 20:20:45 PM
Quote from: Perry on April 01, 2021, 20:12:22 PM
Kan je met een warmtepomp ook water rond laten circuleren en met een wisselaar werken ??
Nee, niet met de lucht-water warmtepompen, daar moet het water doorheen lopen.
Water wat er uit komt is ook maar 1 graad warmer dan wat er in gaat. Dus met een warmtewisselaar zal je weinig bereiken.
Waarom zou je het willen? Ik heb een aftakking gemaakt van men aanvoer leiding en daar de WP als by-pass aan gemaakt. Zo verlies je geen flow, werkt prima.
Valt mee denk hoor. Jouw vijver is toch niet zo heel groot dacht ik? Dan hoef je maar 2-3m3/uur door de warmtepomp te doen. Meer heeft geen nut.
Zou hem alleen op het plat dak kwijt kunnen
Dat lijkt me niet ideaal met opvoerhoogte
Is idd niet zo groot 13.5 kub
Quote from: Perry on April 01, 2021, 23:10:21 PM
Is idd niet zo groot 13.5 kub
Kun je met een relatieve kleine warmtepomp en beperkte flow veel bereiken hoor. Tip kijk eens op www.toppy.nl Heb ik de mijne ook van.
Die ga ik niet in de tuin netjes weggewerkt kunnen krijgen
Zeg gewoon dat het voor de airco is. Dan vind iedereen het een goed idee 8)
Er zijn hier ook grenzen 😝
Gewoon buiten je tuin achter de schutting zetten🤪
Quote from: Perry on April 02, 2021, 23:18:45 PM
Er zijn hier ook grenzen 😝
Haha herkenbaar. Hier mocht het ook alleen als het niet in het zicht stond. Maar je kon toch op je platdak?
Ik bedoelde als je vijver niet zo groot is én een warmtepomp hoeft maar 2-4m3 uur door dan kan dat vaak wel zonder veel extra stroomgebruik.
Als je platdak hebt kun je het nog slim combineren met zon solarheater.
Eerst maar eens panelen leggen op het dak
Ik zit ook te kijken of ik op termijn ook zo'n warmtepomp op het dak van de garage zou kunnen plaatsen. Voor mij is dit ook de enige optie om hem uit zicht te kunnen plaatsen. Ik ga aankomende zomer alles afwerken in de tuin en wil misschien al meteen het leidingwerk voorbereiden richting garagedak. Extra zonnepanelen komen er ook al bij op het garagedak, besloten dit nog even snel te doen voordat aan de afbouw van de salderingsregeling begonnen wordt. ik heb dan 7200Wp in totaal en zal in de toekomst m'n extra energie willen opmaken (luxeprobleem). 5 cent per kilowattuur kost het dan na afschaf van de salderingsregeling om overdag een warmtepomp te laten draaien. (tenzij het sneeuwt natuurlijk :( )
Perry, de opvoerhoogte van een kleine 3 meter is toch maar enkel nodig om het lege systeem te vullen? Als je ook weer een dalende leiding hebt zou volgens mij de opvoerhoogte weer een stuk minder zijn als het systeem vol water staat. Natuurlijk moet je pomp wel in staat zijn het systeem te kunnen vullen natuurlijk. Of maak ik een denkfout?
Madinees, heb je een schatting wat het je heeft gekost (in KWh) om afgelopen week tijdens de sneeuwval het water op temperatuur te houden? Je gebruikt een bypass op de aanvoer zoals ik gelezen heb, maar heb je dan ook een extra pomp voor de circulatie van het water door de warmtepomp? Je hebt toch ook een gravity systeem? Ik weet niet zeker of ik jouw situatie goed begrijp. Bedoel je met aanvoer het leidingwerk van drain naar filter? Misschien bedoelen we aanvoer en retour precies andersom :)
Ik zat te denken een bypass na de pomp op de retour te maken en dan een kogelkraan, op de doorgaande leiding tussen de twee aftakkingen van de bypass, om de doorgaande flow te knijpen om op die manier de flow door de warmtepomp te regelen? Dat zou me een pomp schelen, maar heb geen idee wat dat met mijn totale flow gaat doen. Ik heb twee Aquaforte DM Vario 22000S pompen vanuit het BWB en mijn twee retourleidingen naar de vijver zijn 75. Voor het leidingwerk naar de warmtepomp zou ik dan een bypass op één retourleiding in 50mm willen voorbereiden. Ik bedoel zoals in onderstaande schets? Als iemand ideeën heeft hoe het misschien beter kan hoor ik het graag.
De warmtepomp draait nu 40 dagen en vanaf 1 april op 18°C.
Vanwege de behoorlijk koude nachten heb ik de pomp 24/7 laten lopen om de temperatuur zo stabiel mogelijk te houden.
We hebben sneeuw en hagel gehad, nachten tot onder het vriespunt en temperaturen van 4°C overdag.
April 2021 was een extreem koude maand en de koudste april sinds 1986. De gemiddelde temperatuur komt uit op 6,7 graden tegen 9,9 graden normaal.
De omgevingstemperatuur van de warmtepomp ligt een paar graden lager vanwege de koude lucht die deze uitblaast. Dit houdt in dat op dagen dat het zo'n 4 a 5°C was, de omgevingstemperatuur tot rond het vriespunt zakte.
Tijdens deze koude 1e week van april was de warmtepomp niet in staat om de temperatuur op 18°C te houden en deze is langzaam naar 15°C gezakt. Vanaf 8 april is de temperatuur weer langzaam gestegen naar 17.5 - 18°C.
Op 23 april heb ik mijn beekloop weer ingeschakeld. Dit zal voor een stukje extra afkoeling hebben gezorgd.
De totale verbruikskosten sinds de pomp draait zijn opgelopen tot €247,-
De verbruikskosten voor de maand april komen daarmee op €200,-
Het totale verbruik in kWh moet ik nog even na checken.
Ondanks dat het verbruik en bijbehorende kosten flink zijn opgelopen, ben ik over de prestatie van de warmtepomp tot nu toe zeer tevreden. Vanaf een buitentemperatuur van 15°C wordt de pomp eigenlijk pas echt efficiënt. Ik ben dus erg benieuwd naar het verbruik wanneer de nachten milder worden en het overdag constant boven de 15°C is.
De planning was om vanaf mei naar 20°C te verwarmen, maar gezien de weersverwachting voor de eerste week van mei, laat ik de temperatuur nog even op 18°C staan.
De verwachting is dat de temperatuur in de 2e week van mei zal gaan stijgen en vanaf dan zal ik dan ook naar de 20°C gaan.
Hier nog even een overzicht van de weerstatistieken van de afgelopen maand.
Om met de warmtepomp te starten zat het weer niet mee. Vooral niet als de vijver niet afgedekt is. Maar je vissen zullen er blij mee zijn :y:
Interessant Floris! Ik heb de mijne ook heel de maand aangehad en had op betere buitentemperaturen gerekend.
Twee weken op 19-20 graden gehad en de rest op 18 graden. De week dat het heel koud was kwam hij niet verder dan 17 graden (ondanks hij op 18 stond).
Totaal heeft het me 500kw gekost is ca. 125 euro. Wel heel de maand zonder kap.
Wel heb ik hem tussen 3:00-7:00 uitstaan omdat het in de ochtend vaak erg koud is en het rendement dan te laag is vind ik. Afkoeling in 4 uurtjes valt ook wel mee.
Laat de beluchting in de vijver dan ook uit gaan.
Kijk uit naar hogere buitentemperaturen en wat voor effect dat heeft. Nog een week slechten dan wordt het eindelijk beter zie ik.
Quote from: Fredb on May 01, 2021, 08:28:02 AM
Om met de warmtepomp te starten zat het weer niet mee. Vooral niet als de vijver niet afgedekt is. Maar je vissen zullen er blij mee zijn :y:
Nee inderdaad, wat een weer. Maar geeft mij een goede indicatie wat ik aan capaciteit zonnepanelen nodig zou hebben. De vissen zijn er zeker blij mee! Er is al zeker 12 kg voer doorheen gegaan op 9 koi.
Quote from: Madinees on May 01, 2021, 08:45:41 AM
Interessant Floris! Ik heb de mijne ook heel de maand aangehad en had op betere buitentemperaturen gerekend.
Twee weken op 19-20 graden gehad en de rest op 18 graden. De week dat het heel koud was kwam hij niet verder dan 17 graden (ondanks hij op 18 stond).
Totaal heeft het me 500kw gekost is ca. 125 euro. Wel heel de maand zonder kap.
Wel heb ik hem tussen 3:00-7:00 uitstaan omdat het in de ochtend vaak erg koud is en het rendement dan te laag is vind ik. Afkoeling in 4 uurtjes valt ook wel mee.
Laat de beluchting in de vijver dan ook uit gaan.
Kijk uit naar hogere buitentemperaturen en wat voor effect dat heeft. Nog een week slechten dan wordt het eindelijk beter zie ik.
Valt zeker niet tegen bij jouw! Ik heb er ook even aan gedacht om hem s'nachts een paar uur uit te zetten maar toch maar niet gedaan. Ondanks dat de hij de nacht gewoon aan staat, loopt de temp toch soms terug. De ene nacht nauwelijks, andere nacht tot bijna 1 graad. Zonder verwarming zou dit nog meer zijn geweest dus dan werd het verschil mij te groot.
Quote from: Floris on May 01, 2021, 16:17:27 PM
Quote from: Madinees on May 01, 2021, 08:45:41 AM
Interessant Floris! Ik heb de mijne ook heel de maand aangehad en had op betere buitentemperaturen gerekend.
Twee weken op 19-20 graden gehad en de rest op 18 graden. De week dat het heel koud was kwam hij niet verder dan 17 graden (ondanks hij op 18 stond).
Totaal heeft het me 500kw gekost is ca. 125 euro. Wel heel de maand zonder kap.
Wel heb ik hem tussen 3:00-7:00 uitstaan omdat het in de ochtend vaak erg koud is en het rendement dan te laag is vind ik. Afkoeling in 4 uurtjes valt ook wel mee.
Laat de beluchting in de vijver dan ook uit gaan.
Kijk uit naar hogere buitentemperaturen en wat voor effect dat heeft. Nog een week slechten dan wordt het eindelijk beter zie ik.
Valt zeker niet tegen bij jouw! Ik heb er ook even aan gedacht om hem s'nachts een paar uur uit te zetten maar toch maar niet gedaan. Ondanks dat de hij de nacht gewoon aan staat, loopt de temp toch soms terug. De ene nacht nauwelijks, andere nacht tot bijna 1 graad. Zonder verwarming zou dit nog meer zijn geweest dus dan werd het verschil mij te groot.
Nog een weekje doorbijten, gaat weer wat kosten ;-) maar dan lekker 18-19 graden houden. Volgende week wordt het beter weer, 20 graden overdag en geen koude nachten. Ga hem dan op 20 graden zetten, kijken hoeveel energie dat kost.
Ja hier het zelfde idd. Vanaf aankomend weekend is ook de kou uit de nachten, dus zal ook weer wat schelen hoop ik.
Nog even geduld :-\
Ik ben dit artikel met aandacht aan het volgen ... heb namelijk ook een warmtepomp waarmee ik de vijver doe verwarmen in het voor en najaar. Deze liep via de plantenfilter. Nu ben ik de vijver aan het verbouwen en ga ik de WP weg doen omdat ik iets groter zoek.
Nu is mijn vraag aan jullie waar je het best een WP kan installeren?
Je kan deze na één van je bestaande filterpompen plaatsen maar gaat ten kosten van je flow naar de vijver toe. Zijn er misschien mensen die een aparte pomp voorzien die het water uit de vijver door de WP verplaatst. Zo blijft de rest van het systeem in takt en als de WP niet in gebruik is , blijft de rest van het systeem doorgaan.
Ik wilde eerst een complete warmtepomp op de garage zetten, dan zou het leidingwerk best wat weerstand opleveren met alle bochten die ik dan zou moeten maken.
Ik kom er onlangs achter dat er ook split-unit warmtepompen bestaan (waarom niet eigenlijk, een split-unit airco is ook gewoon een warmtepomp toch?), waardoor je gemakkelijker de warmtewisselaar dicht bij de pompinstallatie kan plaatsen met zo weinig mogelijk leidingweerstand en warmteverlies, zonder een grote kast met ventilator die veel ruimte om zich heen nodig heeft (en lawaai maakt) in het zicht. Een NIBE AMS 10-6 heeft bijvoorbeeld een zwembad warmtewisselaar welke je op de hoofdunit kan aansluiten. Ik kom zo'n unit tegen met 'huis- warmtewisselaar' voor een boiler voor ongeveer 2000 euro. Stel dat ik hier mijn boiler en/of CV thuis mee voorverwarm heb ik volgens mij ook recht op ISDE subsidie. Dan hoeft er alleen nog maar een zwembad warmtewisselaar extra op aangesloten worden. Moet alles nog wel even gaan navragen bij een installateur wat het in totaal moet gaan kosten. Nadeel is dat er gecertificeerd iemand het systeem moet afvullen met koudemiddel. Ook hoeft voor mij het 'huisgedeelte' nog niet perse. Om de warmtewisselaar en ventilatorunit te splitten vind ik wel een interessant idee. Hoop alleen dat het betaalbaar blijft.
Heeft iemand al zo'n split-unit warmtepomp voor de vijver of zwembad draaien, al of niet in combinatie met een huis-installatie?
Quote from: Ron on May 07, 2021, 17:25:57 PM
Ik ben dit artikel met aandacht aan het volgen ... heb namelijk ook een warmtepomp waarmee ik de vijver doe verwarmen in het voor en najaar. Deze liep via de plantenfilter. Nu ben ik de vijver aan het verbouwen en ga ik de WP weg doen omdat ik iets groter zoek.
Nu is mijn vraag aan jullie waar je het best een WP kan installeren?
Je kan deze na één van je bestaande filterpompen plaatsen maar gaat ten kosten van je flow naar de vijver toe. Zijn er misschien mensen die een aparte pomp voorzien die het water uit de vijver door de WP verplaatst. Zo blijft de rest van het systeem in takt en als de WP niet in gebruik is , blijft de rest van het systeem doorgaan.
Ik heb een aparte retourlijn onder in de vijver, voor extra stroming. Deze is na de trommel, maar voor het BWB, en loopt via de warmtepomp. De eerste jaren, sloot ik deze in de winter af, en ontkoppelde de WP. Nu laat ik dit in de winter gewoon rustig doorlopen. Voordeel is dat de warmtepomp niet leeg hoeft, wat mij voor het apparaat beter lijkt. En je hebt geen leidingen met stilstaand water, wat je in de lente weer schoon moet maken. Als je de leidingen buiten isoleer, en je laat er stroming op staan, heb je ook geen risico dat de boel bevriest.
Quote from: Ron on May 07, 2021, 17:25:57 PM
Ik ben dit artikel met aandacht aan het volgen ... heb namelijk ook een warmtepomp waarmee ik de vijver doe verwarmen in het voor en najaar. Deze liep via de plantenfilter. Nu ben ik de vijver aan het verbouwen en ga ik de WP weg doen omdat ik iets groter zoek.
Nu is mijn vraag aan jullie waar je het best een WP kan installeren?
Je kan deze na één van je bestaande filterpompen plaatsen maar gaat ten kosten van je flow naar de vijver toe. Zijn er misschien mensen die een aparte pomp voorzien die het water uit de vijver door de WP verplaatst. Zo blijft de rest van het systeem in takt en als de WP niet in gebruik is , blijft de rest van het systeem doorgaan.
Het gaat toch niet ten koste van de flow? Ik heb hem als by-pass gezet op de aan én afvoer van de trickle. Aanvoer is 110, daar zit een y-stuk aan van 50mm met een kraantje naar de warmtepomp. Komt ook weer met een Y-stuk retour in de 110 leiding van de trickle. Mijn warmtepomp met 2-4m3/uur hebben en dat kan ik zo goed regelen én het gaat niet ten koste van de flow van de pomp.
die aanpassing geeft weerstand, en komt ten koste van je flow. Maar hoe je het ook maakt; het kost altijd extra energie
Quote from: Fredb on May 07, 2021, 20:03:58 PM
die aanpassing geeft weerstand, en komt ten koste van je flow. Maar hoe je het ook maakt; het kost altijd extra energie
Dat is echt nihil hoor Fred. Mijn hoofdleiding (110 omhoog naar de trickel) heeft een schuifkraan maar die staat vol open. Water kiest de weg van de minste weerstand en gaat door de geknepen by-pass.
Dat denk ik dus ook Fred.
Je hebt het liefst zoveel mogelijk water terug je vijver in. Is het een optie om een aparte filterpomp in de vijver te leggen naar je WP toe en weer meteen terug retour de vijver in?
Quote from: Madinees on May 07, 2021, 20:24:02 PM
Quote from: Fredb on May 07, 2021, 20:03:58 PM
die aanpassing geeft weerstand, en komt ten koste van je flow. Maar hoe je het ook maakt; het kost altijd extra energie
Dat is echt nihil hoor Fred. Mijn hoofdleiding (110 omhoog naar de trickel) heeft een schuifkraan maar die staat vol open. Water kiest de weg van de minste weerstand en gaat door de geknepen by-pass.
Snap ik, maar in jou situatie krijg je dan minder stroming over je trickel. Het is misschien niet veel, maar het kost stroming, of enerie. (als je overal de zelfde flow wil houden)
Quote from: Ron on May 07, 2021, 20:40:44 PM
Dat denk ik dus ook Fred.
Je hebt het liefst zoveel mogelijk water terug je vijver in. Is het een optie om een aparte filterpomp in de vijver te leggen naar je WP toe en weer meteen terug retour de vijver in?
Kan. maar je bent aan het nieuwbouwen. Dan ga je toch niet nu al met een pompje in je vijver lopen te klooien?
Ik zou het water achter je mechanische filter weg pakken,als je direct uit de vijver pakt,krijg je ook je vuil door de warmtepomp.
Quote from: Fredb on May 07, 2021, 20:51:41 PM
Quote from: Madinees on May 07, 2021, 20:24:02 PM
Quote from: Fredb on May 07, 2021, 20:03:58 PM
die aanpassing geeft weerstand, en komt ten koste van je flow. Maar hoe je het ook maakt; het kost altijd extra energie
Dat is echt nihil hoor Fred. Mijn hoofdleiding (110 omhoog naar de trickel) heeft een schuifkraan maar die staat vol open. Water kiest de weg van de minste weerstand en gaat door de geknepen by-pass.
Snap ik, maar in jou situatie krijg je dan minder stroming over je trickel. Het is misschien niet veel, maar het kost stroming, of enerie. (als je overal de zelfde flow wil houden)
Das waar! Maar het is echt heel weinig. Als ik de kranen naar de warmtepomp dicht zet dan zie ik boven in de trickel zichtbaar niet eens meer water stromen. Vergeet niet dat er 'maar' 2-4m3 door de warmtepomp hoeft te lopen.
Quote from: Dennis on May 07, 2021, 20:57:00 PM
Ik zou het water achter je mechanische filter weg pakken,als je direct uit de vijver pakt,krijg je ook je vuil door de warmtepomp.
Dat moet je inderdaad doen. Ik pak het gewoon na men trommel.
Das ook waar :) Maar je moet dan wel kijken hoe je retour naar de vijver is. Bij mij is ie rechtstreeks vanaf de warmtepomp. Hoe lager de flow, hoe warmer het water is dat in de vijver komt. Temperatuurverschillen wil je voorkomen
Quote from: Fredb on May 07, 2021, 20:53:12 PM
Quote from: Ron on May 07, 2021, 20:40:44 PM
Dat denk ik dus ook Fred.
Je hebt het liefst zoveel mogelijk water terug je vijver in. Is het een optie om een aparte filterpomp in de vijver te leggen naar je WP toe en weer meteen terug retour de vijver in?
Kan. maar je bent aan het nieuwbouwen. Dan ga je toch niet nu al met een pompje in je vijver lopen te klooien?
Klopt Fred ... ik kan dan hier rekening mee houden bij de bouw van de vijver.
Quote from: Dennis on May 07, 2021, 20:57:00 PM
Ik zou het water achter je mechanische filter weg pakken,als je direct uit de vijver pakt,krijg je ook je vuil door de warmtepomp.
Helemaal waar Dennis maar is dat een probleem?
Het water moet toch enkel opwarmen .
Quote from: Ron on May 07, 2021, 21:11:12 PM
Quote from: Dennis on May 07, 2021, 20:57:00 PM
Ik zou het water achter je mechanische filter weg pakken,als je direct uit de vijver pakt,krijg je ook je vuil door de warmtepomp.
Helemaal waar Dennis maar is dat een probleem?
Het water moet toch enkel opwarmen .
Het zal de levensduur van je warmtepomp niet ten goede komen lijkt mij.Ik weet niet hoe een warmtepomp er van binnen uit ziet,maar schoon water lijkt mij altijd beter dan vuil water.
Quote from: Ron on May 07, 2021, 17:25:57 PM
Ik ben dit artikel met aandacht aan het volgen ... heb namelijk ook een warmtepomp waarmee ik de vijver doe verwarmen in het voor en najaar. Deze liep via de plantenfilter. Nu ben ik de vijver aan het verbouwen en ga ik de WP weg doen omdat ik iets groter zoek.
Nu is mijn vraag aan jullie waar je het best een WP kan installeren?
Je kan deze na één van je bestaande filterpompen plaatsen maar gaat ten kosten van je flow naar de vijver toe. Zijn er misschien mensen die een aparte pomp voorzien die het water uit de vijver door de WP verplaatst. Zo blijft de rest van het systeem in takt en als de WP niet in gebruik is , blijft de rest van het systeem doorgaan.
Ik heb inderdaad een aparte pomp voor de warmtepomp, maar wel na het filter.
Ik heb op de vijver 2 filter systemen
- Hoofdsysteem op de drains en skimmer (trommel en bwb) hier staan 2 regelbare pompen achter. 1 voor een beekloop en 1 rechtstreeks retour vijver.
- Tweede systeem op een wanddrain. (meerkamerfilter) hier staan ook 2 regelbare pompen achter. 1 rechtstreeks retour vijver en 1 voor de warmtepomp. Door mijn WP moet zo'n 6-8 m3 lopen. Vanwege de extra weerstand door met een bypass voor de WP te gaan werken heb ik ook gekozen om gewoon een aparte pomp te gebruiken. Het kost iets meer in aanschaf, maar levert naar mijn mening meer voordelen op en kost uiteindelijk zelfs iets minder in energie verbruik. Ik heb voor regelbare pompen gekozen zodat ik de juiste flow voor de warmtepomp kan regelen en de 2 pompen op elkaar af kan stemmen. Op deze manier zou ik dan zoals jij zegt, ook de warmtepomp en leiding kunnen stil leggen zonder dat het filter stil komt te staan.
Bijkomend voordeel is dat ik beide pompen op een lage stand kan laten draaien en het verbruik minder is dan wanneer ik met 1 pomp zou werken om dezelfde flow te krijgen.
Bij mij heeft elke pomp een eigen retour maar je zou natuurlijk ook beide pompen op 1 retour kunnen aansluiten. Dit geeft waarschijnlijk wel weer iets meer weerstand.
Ik zit nog wat te piekeren ivm de timers van de warmtepomp. Ik merk dat de efficiency in de praktijk overdag vele malen hoger is dan in de nacht.
Dek echter de vijver nu niet af en wil ook niet teveel schommelingen.
Eerst had ik hem 24/7 aanstaan maar dan zie je dat hij in de nacht toch lang staat te draaien (omdat het veel tijd kost om een klein beetje op te warmen).
Overdag draait hij bijna niet.
Ga toch eens testen met:
- 10:00-23:00 aan
- Rest uit (evt indien nodig misschien nog ergens twee uurtjes in de nacht)
Ik wil de delta T met de gemiddelde buitentemp ook niet te groot hebben dus afkoeling zal wel meevallen denk ik.
Hoe doen jullie dit?
Zo doe ik het ook ongeveer. 22.00 uit, en om 9.00 weer aan.
Ik heb hem nu gewoon 24/7 draaien. Voornamelijk om schommelingen te voorkomen . Merk dat de regen toch wel redelijk snel kan afkoelen helemaal als dit s'avonds en s'nachts is.
Heb net even nagekeken en hij draait nu 53 dagen met een totaal verbruik van 1491 kWh.
Sinds 10 mei de vijver op 20 graden.
Quote from: Floris on May 13, 2021, 22:16:12 PM
Ik heb hem nu gewoon 24/7 draaien. Voornamelijk om schommelingen te voorkomen . Merk dat de regen toch wel redelijk snel kan afkoelen helemaal als dit s'avonds en s'nachts is.
Heb net even nagekeken en hij draait nu 53 dagen met een totaal verbruik van 1491 kWh.
Sinds 10 mei de vijver op 20 graden.
Mijn thermostaat is niet precieser dan 1 graad. Probleem is dat hij dan vaak juist in de nacht terug aanslaat maar dan niet efficient is. Heb hem nu van 2:00-8:00 uitgezet, kijken wat dat scheelt. Beetje afkoeling is niet zo erg vind ik. Denk trouwens ook dat verschil van 20 naar 19 graden relatief kleiner is dan dat van 10 naar 9 bijvoorbeeld?
Quote from: Floris on May 13, 2021, 22:16:12 PM
Ik heb hem nu gewoon 24/7 draaien. Voornamelijk om schommelingen te voorkomen . Merk dat de regen toch wel redelijk snel kan afkoelen helemaal als dit s'avonds en s'nachts is.
Heb net even nagekeken en hij draait nu 53 dagen met een totaal verbruik van 1491 kWh.
Sinds 10 mei de vijver op 20 graden.
Als ik het verbruik zie komt het ongeveer overeen met een 1kw heather,zou je die 53 dagen lang contstant aanzetten kom je op 53 dagen maal 24 uur is 1272 kwh.Alleen is de vraag of die het ook op de temperatuur krijgt die jij nu hebt.
Quote from: Dennis on May 14, 2021, 09:07:09 AM
Quote from: Floris on May 13, 2021, 22:16:12 PM
Ik heb hem nu gewoon 24/7 draaien. Voornamelijk om schommelingen te voorkomen . Merk dat de regen toch wel redelijk snel kan afkoelen helemaal als dit s'avonds en s'nachts is.
Heb net even nagekeken en hij draait nu 53 dagen met een totaal verbruik van 1491 kWh.
Sinds 10 mei de vijver op 20 graden.
Als ik het verbruik zie komt het ongeveer overeen met een 1kw heather,zou je die 53 dagen lang contstant aanzetten kom je op 53 dagen maal 24 uur is 1272 kwh.Alleen is de vraag of die het ook op de temperatuur krijgt die jij nu hebt.
Ja exact, een elektrische heater van 1kW heeft ook maar een verwarmings capaciteit van 1 kW. Het voordeel van een full inverter warmtepomp is dat deze traploos kan terug schakelen wanneer de omgevings temperatuur stijgt en er dus minder capaciteit nodig is. In mijn situatie schakelt hij overdag nu terug naar de 500-600 Watt, soms naar 400 Watt of lager.
Quote from: Madinees on May 14, 2021, 08:24:39 AM
Quote from: Floris on May 13, 2021, 22:16:12 PM
Ik heb hem nu gewoon 24/7 draaien. Voornamelijk om schommelingen te voorkomen . Merk dat de regen toch wel redelijk snel kan afkoelen helemaal als dit s'avonds en s'nachts is.
Heb net even nagekeken en hij draait nu 53 dagen met een totaal verbruik van 1491 kWh.
Sinds 10 mei de vijver op 20 graden.
Mijn thermostaat is niet precieser dan 1 graad. Probleem is dat hij dan vaak juist in de nacht terug aanslaat maar dan niet efficient is. Heb hem nu van 2:00-8:00 uitgezet, kijken wat dat scheelt. Beetje afkoeling is niet zo erg vind ik. Denk trouwens ook dat verschil van 20 naar 19 graden relatief kleiner is dan dat van 10 naar 9 bijvoorbeeld?
Denk dat dat verschil voor de koi idd minder impact heeft. Vraag me alleen wel af hoe dit met de bacteriën in het filter zit. Ik heb het vermoeden dat dit meer effect heeft dan je in eerste instantie zou denken.
Ik ben benieuwd wat het gaat schelen. Ik heb gemerkt dat als de pomp bv s'avonds even uit staat en ik de temp laat zakken, hij over de nacht maar ook s'ochtends veel langer in een hoog verbruik blijft draaien. Als ik hem gewoon continu aan laat, draait hij in de ochtend al in een lager verbruik en schakelt hij overdag veel eerder en verder terug.
Ik heb het idee (heb het niet uitvoerig getest) dat het verbruik over 24 uur gezien dan ook minder is. Maar eigenlijk is hier moeilijk wat over te zeggen zonder dit over een langere periode te testen. Ik heb intussen gemerkt dat geen dag hetzelfde is qua verbruik, ondanks dat dagen op het oog redelijk overeen lijken te komen qua temperatuur e.d.
Quote from: Floris on May 14, 2021, 09:27:59 AM
Quote from: Dennis on May 14, 2021, 09:07:09 AM
Quote from: Floris on May 13, 2021, 22:16:12 PM
Ik heb hem nu gewoon 24/7 draaien. Voornamelijk om schommelingen te voorkomen . Merk dat de regen toch wel redelijk snel kan afkoelen helemaal als dit s'avonds en s'nachts is.
Heb net even nagekeken en hij draait nu 53 dagen met een totaal verbruik van 1491 kWh.
Sinds 10 mei de vijver op 20 graden.
Als ik het verbruik zie komt het ongeveer overeen met een 1kw heather,zou je die 53 dagen lang contstant aanzetten kom je op 53 dagen maal 24 uur is 1272 kwh.Alleen is de vraag of die het ook op de temperatuur krijgt die jij nu hebt.
Ja exact, een elektrische heater van 1kW heeft ook maar een verwarmings capaciteit van 1 kW. Het voordeel van een full inverter warmtepomp is dat deze traploos kan terug schakelen wanneer de omgevings temperatuur stijgt en er dus minder capaciteit nodig is. In mijn situatie schakelt hij overdag nu terug naar de 500-600 Watt, soms naar 400 Watt of lager.
En dat hij de 1kw natuurlijk kan opwaarderen naar veel hogere waarden. Die resultaten haal je nooit met een 1kw verwarmingsstaaf.
Bij mij draait de WP nu 8 weken en ik heb nu 724kw gebruikt om men vijver op (21m3) op 18 graden te houden en de laatste week op 20. Is 90kw per week = 13kw per dag. Zonder kap en met dit sch*t weer.
Als ik dat met een 1kw heater had gedaan. Dus 13 uur per dag aan (x1KW)=13KW was maar ca. 0,6 graden stijging per dag geweest op men 21m3. De afkoeling is al een heel stuk meer als je naar de gemiddelde temperaturen kijkt. Dus dat werkt niet.
Ben vooral benieuwd naar de komende tijd, als hopelijk de temperaturen wat gaan stijgen. Volgens mij kun je hem in juni-aug echt met minimaal verbruik je vijver op 24 graden laten houden. Maar dat zijn de zonnige vooruitzichten. Komende week maar weer eens terug van 20 naar 18 denk ik :-( (om de kosten wat te drukken). Komt weer kl*te weer aan.
Quote from: Floris on May 14, 2021, 09:47:30 AM
Quote from: Madinees on May 14, 2021, 08:24:39 AM
Quote from: Floris on May 13, 2021, 22:16:12 PM
Ik heb hem nu gewoon 24/7 draaien. Voornamelijk om schommelingen te voorkomen . Merk dat de regen toch wel redelijk snel kan afkoelen helemaal als dit s'avonds en s'nachts is.
Heb net even nagekeken en hij draait nu 53 dagen met een totaal verbruik van 1491 kWh.
Sinds 10 mei de vijver op 20 graden.
Helemaal eens. Dat is de reden dat ik maar een beetje per week ga testen. Misschien ook eens op eco-mode proberen, de mijne gebruikt dan max 600 watt.
Mijn thermostaat is niet precieser dan 1 graad. Probleem is dat hij dan vaak juist in de nacht terug aanslaat maar dan niet efficient is. Heb hem nu van 2:00-8:00 uitgezet, kijken wat dat scheelt. Beetje afkoeling is niet zo erg vind ik. Denk trouwens ook dat verschil van 20 naar 19 graden relatief kleiner is dan dat van 10 naar 9 bijvoorbeeld?
Denk dat dat verschil voor de koi idd minder impact heeft. Vraag me alleen wel af hoe dit met de bacteriën in het filter zit. Ik heb het vermoeden dat dit meer effect heeft dan je in eerste instantie zou denken.
Ik ben benieuwd wat het gaat schelen. Ik heb gemerkt dat als de pomp bv s'avonds even uit staat en ik de temp laat zakken, hij over de nacht maar ook s'ochtends veel langer in een hoog verbruik blijft draaien. Als ik hem gewoon continu aan laat, draait hij in de ochtend al in een lager verbruik en schakelt hij overdag veel eerder en verder terug.
Ik heb het idee (heb het niet uitvoerig getest) dat het verbruik over 24 uur gezien dan ook minder is. Maar eigenlijk is hier moeilijk wat over te zeggen zonder dit over een langere periode te testen. Ik heb intussen gemerkt dat geen dag hetzelfde is qua verbruik, ondanks dat dagen op het oog redelijk overeen lijken te komen qua temperatuur e.d.
De warmtepomp draait nu totaal 71 dagen.
Van 1 tot 10 mei heeft de warmtepomp op 18°C gestaan.
Van 10 tot 29 mei op 20°C
Van 29 t/m 31 mei op 21°C
Gister om 00:00 weer de standen opgenomen.
Totalen kosten t/m 31 mei (71 dgn) €419,10
Dat brengt de kosten voor mei op € 172,10
De afgelopen warme dagen slaat de pomp alleen s'nacht aan. Hopelijk blijft het warme weer aanhouden en zullen de kosten verder dalen.
Hier weer een overzicht van de weerstatistieken van de maand mei.
Das toch wel erg veel wat je gebruikt vind ik. Hier is het verbruik fors lager (vijver ook kleiner).
Ik heb de warmtepomp tussen 2:00 en 8:00 uit staan omdat in de nacht effect veel te laag is. Wel koelt de vijver dan af, dat probeer ik op max 1,5 graad te houden.
Lukt prima. Warmtepomp heeft wel beetje een 'strategie' nodig.
Ja ik vind het verbruik ook wel aan de hoge kant. Grootste deel van mei was natuurlijk echt nog behoorlijk koud en ik vermoed een gemiddeld lagere temperatuur dan in jou regio. Tel daarbij op dat de vijver groter is en meer afkoeling heeft door een beekloop. Dit zou het verschil enig sinds kunnen verklaren.
Ik heb daarnaast het vermoeden dat een zwaarder model warmtepomp, qua verbruik niet altijd in je voordeel hoeft te werken als deze overcapaciteit heeft. Een zwaarder model heeft bijvoorbeeld in de laagste verbruik stand een hoger verbruik dan een lichter model. Vooraf had ik gedacht dat de pomp dan eerder af zou slaan, maar ik heb het vermoeden dat dit niet helemaal op gaat.
Hetzelfde geldt min of meer ook voor de hoogste stand. Het scheelt in verbruik nogal of je 3uur lang op 2500 W draait of 4 uur op de max van zeg 1200 W van een lichter model.
Blijft lastig vergelijken omdat in elk opzicht 2 vijvers verschillen. Bouw, ligging, hoeveelheid verversen noem maar op. Zelfs dezelfde vijver zou lastig te vergelijken zijn aangezien geen dag/week/jaar hetzelfde is.
Afgelopen nacht is hij hier trouwens niet aangeslagen en staat sinds gister ochtend nog steeds op stand-by met een verbruik van 7,4 W
Ik ben benieuwd wat het verbruik deze maand zal zijn.
Sinds 31 mei 00:00 uur tot aan nu zijn de verbruikskosten €5,-
Eens! Je zou ook eens de eco-stand moeten proberen en ik zou om in de nacht uitschakelen. Als je de delta T niet te groot maakt dan valt afkoeling wel mee denk ik. Loopt de beekloop altijd mee?
Ik denk niet zoals jullie het doen dat een warmtepomp een geschikte verwarming is. Het gaat prima zolang je niet te ver van de buitentemperatuur gaat. Bijvoorbeeld in de zomer Als de vijver normaal 19 graden zou zijn, is ie met een warmtepomp prima op 23 graden te houden.
Als het buiten 9 graden is, en je hebt geen kap op de vijver, en je wil hem naar 18 graden verwarmen, staat dat ding constant te draaien. Buiten heeft ie dan geen warmte om om te zetten, dus moet ie het bijna helemaal met elektriciteit doen. Dus dat verbruikt heel veel stroom. Komt nog bij dat de afkoeling heel hoog is.
Maar dat was jullie al opgevallen :)
Quote from: Madinees on June 03, 2021, 14:18:44 PM
Eens! Je zou ook eens de eco-stand moeten proberen en ik zou om in de nacht uitschakelen. Als je de delta T niet te groot maakt dan valt afkoeling wel mee denk ik. Loopt de beekloop altijd mee?
Eco-stand zou ik eens naar kunnen kijken. Er zit wel een silent stand op, maar echt verschil heb ik nog niet kunnen merken. Misschien nog een goed naar kijken. De beekloop loopt in het seizoen 24/7 mee. Dit wil ik het liefst ook zo houden omdat hier ook bacteriën in huisvesten en ik van mening ben dat het in en uitschakelen schommelingen geeft in de waterwaardes.
Quote from: Fredb on June 03, 2021, 14:22:02 PM
Ik denk niet zoals jullie het doen dat een warmtepomp een geschikte verwarming is. Het gaat prima zolang je niet te ver van de buitentemperatuur gaat. Bijvoorbeeld in de zomer Als de vijver normaal 19 graden zou zijn, is ie met een warmtepomp prima op 23 graden te houden.
Als het buiten 9 graden is, en je hebt geen kap op de vijver, en je wil hem naar 18 graden verwarmen, staat dat ding constant te draaien. Buiten heeft ie dan geen warmte om om te zetten, dus moet ie het bijna helemaal met elektriciteit doen. Dus dat verbruikt heel veel stroom. Komt nog bij dat de afkoeling heel hoog is.
Maar dat was jullie al opgevallen :)
Haha ja dat was al opgevallen inderdaad.
Ben ik wel met je eens dat het financieel gezien onder de 15 graden niet heel zuinig is. Vraag me alleen wel af hoe dit met bv gas zou zijn. Denk dat het ook dan aardig wat geld zou kosten. Voor elke manier van verwarmen zal gelden dat hoe groter het verschil met buitentemperatuur is hoe hoger de kosten zullen zijn. Helaas was dit voorjaar gewoon erg lang koud.
Qua capaciteit is een warmtepomp een prima verwarming mijns inziens.
Toch denk ik dat als je een warmtepomp in combinatie met zonnepanelen zou gebruiken, er ook in de koudere periode geen voordeligere manier van verwarmen is.
Eigenlijk is de warmtepomp in de winter gewoon een elektrische warmtewisselaar.
Ja, winter zeker. Daar heb ik hem ook niet voor gekocht. Al leek het voorjaar dit jaar we veel op een winter natuurlijk😅
Dat is waar. Je had wat dat betreft wel pech
De warmtepomp draait nu totaal 101 dagen.
De hele maand juni heeft de warmtepomp op 21°C gestaan.
De totale kosten t/m 30 juni (101 dgn) zijn: €458,80
Daarmee komen de kosten voor juni op €39,70
De maand juni is vrij warm geweest. Gemiddeld 2,1 graden hoger dan normaal gesproken in deze periode.
Ondanks de hogere temperatuur is bij mij de vijver niet veel warmer geworden dan 22,5°C. Het viel mij op dat de temperatuur bij mij zonder hulp, gemiddeld wat lager ligt dan andere vijvers die ik langs zag komen op de caveapp en het forum. Ik ververs behoorlijk veel en ondanks dat de tuin op het zuid-westen is gericht, ligt de vijver nooit helemaal vol in de zon. Dit zou het verschil enigzins kunnen verklaren.
Tijdens de warme dagen is de WP weinig tot niet aan geweest. Vooral in de koelere nachten en ochtenden, of bij regen wat duidelijk voor meer afkoeling zorgt, sloeg hij aan.
De laatste paar koelere dagen heeft de WP weer wat vaker en langer aangestaan.
Vandaag is het nog even een dagje koeler, dus ik hou ik hem vandaag nog even op 21°C. Vanaf morgen ga ik richting de 24°C en de bedoeling is om dit t/m september zo aan te houden. Het is een beetje afhankelijk van de temperatuur in oktober, maar als het niet te gek veel gaat kosten laat ik hem ook in die maand nog op 24°C staan.
Verder gaan vanaf vandaag de tarieven weer omhoog dus de kosten zullen iets hoger uitkomen helaas. Volgend seizoen hoop ik toch echt zonnepanelen te kunnen plaatsten, waardoor hopelijk de kosten nihil zullen zijn.
Hieronder weer een overzicht van de weerstatistieken en het verbruik van afgelopen maand.
Interessant, hier gaat het ook nog meer dan prima. Ben er erg blij mee.
Ik zit hier nu op 1000kw (250 euro) en dan heel de periode 22-24 gehad (een weekje of 2 18 in het begin).
Vooral met dagen als gisteren en vandaag ben ik er blij mee. Kost niet zo veel stroom en vijver blijft mooi op 23-24 graden.
Dit terwijl ik zonder verwarming nu zeker een terugval zou hebben.
Sinds half augustus een warmtepomp op mijn garage geplaatst. Ik hou nu de temperatuur rond de 23 graden op het moment. Daarvoor was het ergens in de 19 graden met wat uitschieters naar de 20.
De hysterese van de verwarming met de warmtepomp was best groot, ik merkte dat een setpoint van 22 graden op de pomp doorverwarmt (wel op laag vermogen) naar 23,9 graden :o. Inmiddels neem ik via domotica de termostaatfunctie over en ben bezig met een algoritme hoe ik het efficiëntst de vijver kan bijverwarmen en stuur de warmtepomp nu softwarematig aan en uit op basis van de vijvertemperatuur, buitentemperatuur en de zonnestraling. Ik zie wel dat de pomp nu bijna altijd op 1kW verwarmt, dat moet ik nog even finetunen door de setpoint op de thermostaat zelf ook aan te gaan sturen. Die zorgt ervoor dat het vermogen netjes teruggeregeld wordt als de temperatuur richting het uiteindelijke doel komt.
Die 3 graden extra is voor het gedrag van de koi echt een wereld van verschil. Blij ze weer echt actief te zien rondzwemmen.
Quote from: abroeders on August 29, 2021, 10:25:36 AM
Sinds half augustus een warmtepomp op mijn garage geplaatst. Ik hou nu de temperatuur rond de 23 graden op het moment. Daarvoor was het ergens in de 19 graden met wat uitschieters naar de 20.
De hysterese van de verwarming met de warmtepomp was best groot, ik merkte dat een setpoint van 22 graden op de pomp doorverwarmt (wel op laag vermogen) naar 23,9 graden :o. Inmiddels neem ik via domotica de termostaatfunctie over en ben bezig met een algoritme hoe ik het efficiëntst de vijver kan bijverwarmen en stuur de warmtepomp nu softwarematig aan en uit op basis van de vijvertemperatuur, buitentemperatuur en de zonnestraling. Ik zie wel dat de pomp nu bijna altijd op 1kW verwarmt, dat moet ik nog even finetunen door de setpoint op de thermostaat zelf ook aan te gaan sturen. Die zorgt ervoor dat het vermogen netjes teruggeregeld wordt als de temperatuur richting het uiteindelijke doel komt.
Die 3 graden extra is voor het gedrag van de koi echt een wereld van verschil. Blij ze weer echt actief te zien rondzwemmen.
We moeten echt eens gaan afspreken. Want dit zijn precies ook mijn vraagstukken en we wonen ongeveer naast elkaar ;-)
Hier doe ik de warmtepomp nu met de hand. Heb een beetje door hoe hij werkt en moet zeggen dat ik daarmee de fluctuaties wel kan voorkomen. Beetje balans vinden tussen niet te veel temperatuurschommelingen en energieverbruik. Hij wil het liefst in de nacht aanslaan maar dat ik wil niet ivm inefficiency. Dus meestal start hij nu in de vroege ochtend en wamt dan de vijver op. Hij staat op 22 graden en verwarmt dan tot 23 graden, bij iets onder de 22 graden slaat hij weer aan.
Ik heb het nu op de volgende manier ingeregeld, hopelijk pakt het goed uit (zal vast nog wat aangepast worden), maar de eerste gedrag lijkt mooi te werken.
Ik heb in domoticz een dummy thermostaat aangemaakt wat de streeftemperatuur voor de vijver is. Ik heb die momenteel op 23 graden staan en hanteer een hysterese van 0,5 graad in mijn script. De temperatuur mag dus tussen de 22,75 en 23,25 graden schommelen, maar... ik wil met mooi weer een extra warmtereserve in de vijver van 0,5 graad, en bij koud weer, dus ook vaak 's-nachts (< 15 graden) mag de vijver 0,5 graden extra afkoelen.
Ik stuurde eerst de warmtepomp softwarematig aan/uit, maar dit levert een ongewenst gedrag van enkel hoog vermogen opwarmen. Nu regel ik met het setpoint van de thermostaat in de warmtepomp waarmee ik het vermogen van de pomp mooier kan regelen en ook de capaciteitsregeling van de pomp zelf gebruikt wordt. Dit stuur ik automatisch aan via de Tuya API.
Bij mijn W'eau warmtepomp verwarmt de pomp standaard ingesteld op 22 graden door tot 23,9 graden. Dan schakelt hij uit en weer in als de temperatuur net onder de 22 graden komt. Ik update telkens de w'eau thermostaat als ik wil dat de warmtepomp aan moet, harder moet werken, wat rustiger moet werken of uit moet gaan.
De regeling heb ik als volgt opgebouwd:
- Ik detecteer of de zonnekracht (via buienradar) hoger wordt dan 450W/m2 zo ja, dan zet ik een dummy schakelaar op "hoge zonstraling" en reset dat weer zodra de zonnekracht lager wordt dan 50W/m2. (feitelijk detecteer ik een mooie zonnige (gedeelte van) een dag.)
- Als zonnekracht hoog is verhoog ik de vijverstreeftemperatuur met 0,5 graad (optimalisatie gebruik van energie uit mijn zonnepanelen)
- Als de buitentemperatuur lager is dan 15 graden verlaag ik de vijvertemperatuur met 0,5 graad (warmtepomp minder rendement, dit moet er voor zorgen dat 's-nachts het inschakelen uitgesteld wordt.)
- Op basis hiervan het ik nu een berekende vijverstreefwaarde die variabel 0,5 graad boven of 0,5 graad onder de vijverstreefwaardethermostaat ligt (heb ik dus een zonnige dag terwijl het koud is dan is de berekende vijverstreefwaarde gelijk aan de ingestelde streefwaarde, namelijk 0,5 graad erbij en 0,5 graad eraf)
- voor deze berekende vijverstreefwaarde hanteer ik een hysterese van 0,5 graad, dus als de vijvertemperatuur onder de berekende streefwaarde - 0,25 graad komt, laat ik de warmtepomp inschakelen. Komt de vijvertemperatuur boven de berekende streefwaarde + 0,25 graad, dan mag de warmtepomp uit.
Dat in- en uitschakelen doe ik dus niet digitaal meer, ik heb dit geprobeerd, maar dan draait de warmtepomp vol vermogen bij verwarmen en uit als de temperatuur bereikt is. Ik wilde een wat milder regelgedrag en op het moment dat de vijvertemperatuur boven de berekende streefwaarde komt mag die laatste 0,25 graad lekker op z'n gemakkie gehaald worden (laag vermogen dus). Ik doe dit door de warmtepomp aan te laten staan en niet meer digitaal te schakelen, maar telkens het setpoint op de pomp aan te passen. Eigenlijk net zoals in huis, 's-nachts de thermostaat op 15 graden zetten.
De berekening voor het warmtepomp setpoint is als volgt:
- default setpoint is de berekende streeftemperatuur van de vijver, naar onderen afgerond. (De warmtepomp werkt met hele graden: 22,8 wordt dus 22, de warmtepomp wil uiteindelijk doorverwarmen naar 23,9 graden, maar dat kap ik eerder af met de volgende regels.)
- Als de temperatuur van de vijver onder het berekende vijverstreefwaardesetpoint komt, dan tel ik 1 graad op bij de setpoint voor de warmtepomp (hoger vermogen)
- Als de vijverstreeftemperatuur + 0,25 graden bereikt is zet ik de setpoint voor de warmtepomp op default setpoint - 5 graden (warmtepomp stopt dan rustig en bouwt netjes af.)
- Als de buitentemperatuur groter is dat de vijverstreeftemperatuur + 2,5 graad dan zet ik de setpoint voor de warmtepomp op default setpoint - 5 graden (buitentemperatuur hoog genoeg om de vijver te verwarmen zonder warmtepomp)
- Als vervolgens de vijvertemperatuur weer onder de vijverstreeftemperatuur - 0,25 graad komt, dan zet ik de setpoint voor de warmtepomp op default setpoint + 2 graden, als de compressor actief is zet ik de warmtepomp weer op default setpoint + 1 graad zodat de pomp opstart en weer netjes aan de regeling deelneemt
Ik laat dit nu een weekje draaien en zal wat grafiekjes van buitentemperatuur, streeftemperatuur, watertemperatuur en vermogen posten later als jullie geïnteresseerd zijn.
Ik was bij deze lagere buitentemperaturen toch eens benieuwd wat het rendement van de warmtepomp nog is. Dus ik heb de COP berekend uit de opgenomen stroom en de verwarming van het water. Ik heb het op de volgende manier gedaan (zie ook de grafiek met meetwaarden waar alle info instaat):
De streeftemperatuur van mijn vijver staat nu nog op 16,75 graden met een hysterese van 0,5 graad. De warmtepomp slaat dus aan bij 16,5 C en stopt bij 17,0 C.
---- Afgegeven warmte-energie aan de vijver ----
* 1 verwarmingscyclus om de vijver 0,5 graad op te warmen bij gemiddeld 6,2 graden buitentemperatuur
* inhoud vijver = 20000 liter
* soortelijke warmte in kJ/kg.K van water = 4,187
Warmte-energie aan water afgegeven: P = m * c * delta-t * (1/3600) = 20000 * 4,187 * 0,5 * (1/3600) = 11,6 kWh (in werkelijkheid is dit meer omdat de vijver tijdens het verwarmen ook warmte verliest aan de omgeving)
---- Opgenomen elektrische energie dor de warmtepomp ----
100% vermogen warmtepomp = 1740 Watt
Gemiddeld vermogen tijdens verwarmen = 54,2%
Opwarmtijd vijver 3,5 uur
Opgenomen energie = 54,2% * 1740 Watt = 943 Watt * 3,5 uur = 3,3 kWh
---- Rendement (COP) ----
COP berekend is 11,6/3,3 = 3,5 --> 350% rendement tov een elektrisch verwarmingselement bij 6,2 graden buitentemperatuur.
Ik hoop dat ik geen rekenfouten heb gemaakt. De COP is natuurlijk niet zuiver, in mijn berekening zit ook de afkoeling van de vijver erin, dus in werkelijkheid is de COP van enkel de warmtepomp hoger. Ik vind deze berekende waarde super interessant omdat ik bij koudere temperaturen precies kan bepalen tot welke temperatuur de warmtepomp rendabeler blijft dan een verwarmingsstaaf.
Ik ga deze berekening ook bij koudere temperaturen nog uitvoeren. Ik ben benieuwd. Als iemand een rekenfout ziet, laat het even weten ;)
Interessant, denk dat je het juist berekend hebt. Vraag me wel eens af, we kiezen nu vooral zwembadwarmtepompen, maar zouden er geen zijn die juist bij lagere temperaturen efficienter zijn?
Zal het principe niet hetzelfde blijven? Ik weet wel dat sommige pompen beneden de 5 graden niets meer doen. Dus er zal wel verschil in zitten.
Jammer dat ik zoveel mensen hoor (oa in de cave WhatsApp groep) over het feit dat een warmtepomp onder de 5 graden niets meer doet en een elektrisch verwarmingselement net zo rendabel zou zijn. Misschien dat dit wel voor sommige warmtepompen geldt, maar zeker niet voor mijn pomp.
Nog een keer een berekening gemaakt en ditmaal ook het warmteverlies van de vijver mee gecalculeerd.
Gegevens verwarmen:
==================
gemiddelde buitentemperatuur tijdens verwarmen: 3,7 graden
gemiddelde capaciteit warmtepomp: 47% van 1740Watt
Verwarming: 0,5 graad
Volume 20000 liter
Tijdsduur: 4,5 uur
Energie afgegeven aan water zonder afkoeling:
P = (m * c * delta T) / 3600 = (20000 * 4,187 * 0,5) / 3600 = 11,6 kWh
Afkoeling per uur:
in 8,5 uur 0,52 graad daling bij gemiddelde buitentemperatuur van 3,4 graden
P = (m * c * delta T) / 3600 = (20000 * 4,187 * 0,52) / 3600 = 12,1 kWh in 8,5 uur = 1,4 kWh per uur afkoeling
toegevoegd aan warmte-energie aan de vijver:
vermogen stijging + tijd * vermogen afkoeling per uur
11,6 kWh + (4,5 uur * 1,4 kWh) = 17,9 kWh
Verbruik warmtepomp om 0,5 graden te verwarmen:
4,5 uur * 1,74 kW * 47 % = 3,7 kWh
Rendement/COP: 17,9/3,7 = 483%
Zie ook de grafieken van mijn metingen:
vijvertemperatuur nu 14,25 graden (14,0 - 14,5) -> gemiddeld verbruik: 5 - 6 kWh per dag met kap.
Dat is super interessant zeg en verrast me in positieve zin. Ik zit nog te twijfelen om de mijne af te koppelen, heb hem sinds een week uit gezet.
De mijne loopt via een trickle in bypass. Wil hem ontkoppelen omdat ik bang ben voor bevriezing in de winter.
Nu kan ik ook men trickle uitzetten en het water alleen door de wp laten stromen met ca. 4m3/uur. Bevriezen leidingen dan?
Idee is dat ik hem dan lekker kan laten staan maar mocht het echt heel koud worden (temp onder 6 graden onder kap) dat ik hem dan toch aan kan zetten.
Zou dat gaan werken?
Als je water 6 graden is, kan de warmtepomp echt niet bevriezen als het water gewoon circuleert.
Stel als de buitentemperatuur zo laag is dat je warmtepomp niets meer doet, je watertemperatuur komt onder de 6 graden terwijl het buiten bijvoorbeeld -20 graden is. Als je warmtepomp dan niets meer doet, kan het zijn dat de temperatuur van het water blijft zakken. Is dit een risico? Misschien wil je vanwege je vissen bij extreme koude dan ook wel op de een of andere manier verwarmen. Wil je dat niet, dan kranen op de bypass dicht en het stopje uit de warmtepomp draaien zodat de warmtewisselaar leegloopt. 5 minuten werk wat je best bij -20 graden in de buitenlucht kunt uitvoeren. Enige wat je niet wil dat bevriest is de warmtewisselaar, maar dat zal echt niet gebeuren bij doorstroom van je warme vijverwater.
Wat kan nog meer bevriezen, de radiator. Niet inwendig (zolang boven de -135 graden ;) ) maar aan de buitenkant. Dit is helemaal niet erg.
Je had toch een een W'eau warmtepomp van 11 kW toch? Daar zit een vorstbeveiliging op, dat zie je ook in mijn grafiekjes. Ieder uur ontdooit hij de radiator even. Bij buitentemperaturen onder de 5 graden doet hij dat bij mij. Dit is om te voorkomen dat de radiator (niet de warmtewisselaar!) dichtvriest door de koude uitblazende temperatuur. Ik heb al -23 graden gezien als uitblaastemperatuur, dat in combinatie met vochtige lucht geeft wat rijp op de radiator. Dit is niet erg, want hier is juist het ontdooiprogramma voor gemaakt zodat de lammelletjes vrij blijven en de luchtstroom er goed langskan om het koudemiddel weer op te warmen.
Quote from: abroeders on December 12, 2021, 17:50:24 PM
Als je water 6 graden is, kan de warmtepomp echt niet bevriezen als het water gewoon circuleert.
Stel als de buitentemperatuur zo laag is dat je warmtepomp niets meer doet, je watertemperatuur komt onder de 6 graden terwijl het buiten bijvoorbeeld -20 graden is. Als je warmtepomp dan niets meer doet, kan het zijn dat de temperatuur van het water blijft zakken. Is dit een risico? Misschien wil je vanwege je vissen bij extreme koude dan ook wel op de een of andere manier verwarmen. Wil je dat niet, dan kranen op de bypass dicht en het stopje uit de warmtepomp draaien zodat de warmtewisselaar leegloopt. 5 minuten werk wat je best bij -20 graden in de buitenlucht kunt uitvoeren. Enige wat je niet wil dat bevriest is de warmtewisselaar, maar dat zal echt niet gebeuren bij doorstroom van je warme vijverwater.
Wat kan nog meer bevriezen, de radiator. Niet inwendig (zolang boven de -135 graden ;) ) maar aan de buitenkant. Dit is helemaal niet erg.
Je had toch een een W'eau warmtepomp van 11 kW toch? Daar zit een vorstbeveiliging op, dat zie je ook in mijn grafiekjes. Ieder uur ontdooit hij de radiator even. Bij buitentemperaturen onder de 5 graden doet hij dat bij mij. Dit is om te voorkomen dat de radiator (niet de warmtewisselaar!) dichtvriest door de koude uitblazende temperatuur. Ik heb al -23 graden gezien als uitblaastemperatuur, dat in combinatie met vochtige lucht geeft wat rijp op de radiator. Dit is niet erg, want hier is juist het ontdooiprogramma voor gemaakt zodat de lammelletjes vrij blijven en de luchtstroom er goed langskan om het koudemiddel weer op te warmen.
Bedankt voor de reactie, geeft me wat meer vertrouwen. Heb hem gisteren losgekoppelt en leeg laten lopen. De kraantjes van de by-pass lekken echter een beetje dus moet eigenlijk gaan klussen. Begrijp echter van jouw verhaal dat ik hem net zo goed aangesloten kan houden en gewoon uitgeschakeld kan laten? Als er dan water door blijft stromen gebeurt er niks?
Ik heb een Poolex warmtepomp die heeft ook een ontdooiprogramma, maar werkt denk ik alleen als de WP draait.
Vraagje? Ik had men warmtepomp afgekoppeld en in de schuur gezet. Maar hoorde dat de meeste hem gewoon mee laten draaien (zonder dat hij aanstaat) en dat doordat vijverwater >6 graden blijft kans op bevriezen er niet echt is. Dus heb hem maar terug in het systeem gezet.
Wat ik me afvroeg is mocht het straks heel koud worden kan ik hem dan toch gebruiken om de vijver op temperatuur te houden? Ik snap dat ze bij hele lage temperaturen weinig doen. De mijne gebruikt max 1100 watt is hij, ook bij heel lage temperaturen dan nog steeds even nuttig als een verwarmingsstaaf van 1kw?
volgens mij wel.
Ik heb opnieuw het rendement bepaald bij ongeveer -0,7 graden buitentemperatuur. Het valt op dat ik iets hoger uitkom dan vorige keer, ik denk omdat het temperatuurverschil tussen de vijver en de omgevingslucht kleiner is geworden en de afkoeling van de vijver flink minder is geworden.
COP is nu 5,4 (540% rendement tov. staafverwarming) bij watertemperatuur van 10,75 graden en een buitentemperatuur van -0,8 graden.
Ik heb voor het gemak maar een excelblad gemaakt waar ik de parameters gemakkelijk kan invoeren. Zie bijgevoegde plaatjes.
Quote from: Madinees on December 20, 2021, 18:57:15 PM
Vraagje? Ik had men warmtepomp afgekoppeld en in de schuur gezet. Maar hoorde dat de meeste hem gewoon mee laten draaien (zonder dat hij aanstaat) en dat doordat vijverwater >6 graden blijft kans op bevriezen er niet echt is. Dus heb hem maar terug in het systeem gezet.
Wat ik me afvroeg is mocht het straks heel koud worden kan ik hem dan toch gebruiken om de vijver op temperatuur te houden? Ik snap dat ze bij hele lage temperaturen weinig doen. De mijne gebruikt max 1100 watt is hij, ook bij heel lage temperaturen dan nog steeds even nuttig als een verwarmingsstaaf van 1kw?
We gaan het zien voor mijn warmtepomp, op naar de -5 graden buitenlucht, ik word steeds enthousiaster.
Heb je ook een continuemeting voor buitentemperatuur en vijvertemperatuur (bijv. iedere minuut een sample) en een continue verbruik van je warmtepomp door bijv. een zwave stekker? Dat kun je ook gemakkelijk loggings maken en de COP berekenen voor jouw pomp zoals ik doe.
Kun je het leidingwerk als het water door de warmtepomp gegaan is opvoeren,of loopt het water dan niet door?
dat zal kunnen. maar ik zou dat niet te hoog doen.
Zal wel een gat in de wand van de filterput boren,dan kan de leiding langzaam aflopen.